Trump 2.0: hoe beleggen in een geopolitiek mijnenveld?

Het is een dijk van een cliché: zonder chips staat de wereld stil. Anno 2025 kunnen we ons een wereld zonder computerchips niet meer voorstellen. Dat maakt de halfgeleiderindustrie tot één van de snelst groeiende industrieën, gedreven door een voortdurende digitalisering van zowat alles om ons heen. “De opmars van generatieve artificiële intelligentie (AI) luidt een nieuw tijdperk in”, zegt Van Boeckel. “Ook ontwikkelingen op het front van kwantumcomputing lijken in een stroomversnelling te komen, al zijn commerciële toepassingen daar wat verder weg.”

Hoewel de oorlog in Oekraïne en het turbulente traject van het Trump-kabinet de aandacht enigzins afleiden, is een van de belangrijkste punten op de geopolitieke agenda nog steeds de competitie tussen Amerika en China. In de handelsoorlog tussen de twee grootmachten volgen importheffingen en exportbeperkingen elkaar in hoog tempo op, al zijn ze niet altijd meteen mekaars slachtoffer. De aanpak van het Trump-kabinet waarbij zowel vriend als vijand een doelwit lijken te zijn, doet de wenkbrauwen fronsen. “Trump bouwt daarmee verder op het elan van zijn voorganger, al zal hij Biden die ‘erkenning’ niet gunnen. Met restricties op de export van de meest geavanceerde chips probeerde de vorige Amerikaanse president de technologische opmars van China al af te remmen. Nu doet Trump er met zijn tarieven nog een schepje bovenop”, zegt Van Boeckel.  

Landen die een sleutelrol spelen in de toeleveringsketen van grondstoffen voor militaire en digitale chips kunnen deze als hefboom gebruiken in economische oorlogsvoering. “China domineert de grondstoffenmarkt en zal niet aarzelen om deze positie te gebruiken wanneer de situatie met Amerika zou escaleren”, zegt Van Boeckel. “Diversificatie is dus aan de orde. Amerika zou grondstoffen uit eigen bodem kunnen putten, maar vergunningen voor mijnbouw zijn een lastige zaak. Het is niet ongebruikelijk dat het 15 jaar duurt voor er een vergunning is. En dus kijkt Trump naar Groenland en Oekraïne. Zelfs buurland Canada ontspringt de dans niet. In Groenland wonen niet veel mensen, wat het in zijn gedachtegang makkelijker moet maken om een nieuw mijnbouwproject van de grond te krijgen. En in Oekraïne, een land dat door oorlog is verwoest, is er dan, volgens diezelfde gedachtegang, wellicht meer bereidheid om compromissen te sluiten over milieunormen en sociale regels. Canada, ten slotte, is ook erg rijk aan allerlei grondstoffen en eveneens dun bevolkt in verhouding tot de gigantische oppervlakte van het land. Trump hintte al meermaals op het feit dat Canada misschien beter de 51e staat van Amerika zou worden.” 
 

Laat ons terugkeren naar Oekraïne. Het land heeft behoorlijke grondstofreserves, gaande van grote reserves aan titanium tot zeldzame aardmineralen die nodig zijn voor allerlei hoogtechnologische civiele én militaire snufjes.  Die bodemrijkdommen zijn zowel voor Europa als voor Amerika interessant om de afhankelijkheid van China te verminderen. “Veel van die Oekraïense voorraden zijn nog onontgonnen”, aldus Van Boeckel. “Voor de oorlog was de grondstoffensector in het land zo’n 15 miljard dollar waard, maar de schatting naar wat er in totaal in de bodem zit, ligt een pak hoger. Anderzijds blijven dit slechts schattingen, accuraat bodemonderzoek in de regio is schaars. Mogelijk koopt Trump met zijn grondstoffendeal dus ongewenst een kat in een zak.” Onder de omstreden grondstoffendeal tussen Oekraïne en Amerika, zou een samenwerking tussen beide landen een toekomstige wederopbouw van Oekraïne kunnen ondersteunen. Vraag blijft voorlopig of de door Oekraïne gevraagde veiligheidsgaranties voor Trump deel kunnen uitmaken van de deal… “De aantrekkelijkste locaties voor de zeldzame aardmetalen bevinden zich naar alle waarschijnlijkheid in Donetsk en Zaporizia, gebieden die deels door Rusland bezet zijn”, vult Van Boeckel nog aan. “Dat roept de bijkomende vraag op: voert Trump achter de schermen gelijkaardige gesprekken met Rusland?”
 

“Wil de EU terug volwaardig mee kunnen schaken op het geopolitieke schaakbord, dan zal het dit moment moeten aangrijpen om strategisch onafhankelijker te worden. Het momentum is er”, aldus Van Boeckel. “De tijd van politieke immobiliteit, vastrijden in bureaucratie en procedures, is voorbij, maar het wordt balanceren op een dunne koord.” Geopolitiek lijkt vandaag transactioneler, gedomineerd door persoonlijke relaties en emotie. Minder gesteund op liberale waarden. “Zo is er veel te zeggen voor minder regulering, die vaak veel geld, tijd en energie vraagt, maar ook een concurrentieel nadeel vormt tegenover andere landen buiten de EU. Maar laat ons niet vergeten: soms dient die regulering ook ergens voor. De Europese wetten zetten nog een rem op de verspreiding van desinformatie op sociale media. Iets wat in Amerika – om maar een voorbeeld te noemen – veel minder het geval is. Aan de andere kant van het spectrum, heb je dan weer China of Rusland, waar sociale media een de facto verlengstuk zijn geworden voor overheidspropaganda.”

“Mensen gaan altijd uit van het ergste, maar de geschiedenis leert ons dat moeilijke tijden altijd innovatieve oplossingen opleveren”, zegt Van Boeckel. “Om de uitdagingen van de nieuwe, multipolaire wereld het hoofd te bieden, zullen landen en industrieën zich deels heruitvinden. En die innovatie brengt op haar beurt beleggingsopportuniteiten met zich mee. De zoektocht naar bijvoorbeeld energieonafhankelijkheid heeft geleid tot nieuwe ontwikkelingen in hernieuwbare energiebronnen. Het creëren van meer onafhankelijkheid op het gebied van data heeft geleid tot revelaties in cloud computing of AI. En allicht zal het Chinese Deepseek, dat een schokgolf veroorzaakte in AI- contreien, op de één of andere manier ook bijdragen aan de verdere democratisering van AI. Innovatie bepaalt de economische vooruitgang. Als Deepseek iets aangetoond heeft, dan is het dat de kaarten nog niet zijn geschud. Recent kwamen daar bovendien nog geruchten bij dat China zelfs verder zou staan dan Amerika op het vlak van kwantumcomputing. De komende jaren worden zeer interessant op dat vlak.”
 

Het thema strategische onafhankelijkheid is vandaag actueler dan ooit. 2025 staat vooralsnog in het teken van verhoogde volatiliteit op de markten. “Je moet je als belegger schrap zetten. De nodige flexibiliteit zal er aan te pas moeten komen”, merkt Van Boeckel op. Er knipperen vandaag zoveel geopolitieke alarmlichten dat beleggers er suf van dreigen te worden. Beleggers weten niet altijd hoe met geopolitiek om te gaan, en daardoor onderschatten ze de signalen, of ze kiezen ervoor om deze te negeren. “Laat ons eerlijk zijn: het is ook niet gemakkelijk om als belegger met geopolitiek om te gaan. Maar negeren lijkt geen goed idee.”

Alles draait om anticiperen op ontwikkelingen, ingegeven door grote macro- economische of structurele trends. Van klimaatopwarming tot de regulering van AI en cyberaanvallen, structurele trends hebben een significante impact op de middellange tot lange termijn.
 

• AI en halfgeleiders
  De race om technologische dominantie - waarin AI een centrale plek inneemt - versnelt. Amerika wil mijlenver voorblijven op de rest van de wereld en pompt o.a. via het project Stargate 500 miljard dollar in de AI- infrastructuur. “Wie dicht bij de Trump-clan staat, heeft een streepje voor. Alleen… de concurrentie is nog niet dood. Niet tussen de groten onder elkaar, waarbij big tech in een onderlinge strijd verwikkeld is. En niet daarbuiten, waar het Chinese Deepseek alvast de grote techbro’s even deed beven. Hoewel de Magnificent Seven de AI-revolutie aanvoerden, ligt het grootste potentieel misschien wel in het peloton”, stelt Van Boeckel.
  
  
• Cyberbeveiliging
  In een wereld waarin een cyberoorlog en het doorknippen van kabels op de zeebodem net zo bedreigend zijn als een fysiek conflict, vormt de bescherming van data, technologie en infrastructuur de hoeksteen van ons reilen en zeilen. “Naast cybersecurity rijst ook de vraag naar digitale soevereiniteit”, vult Van Boeckel aan. “Willen we nog dat onze data opgeslagen wordt op een server 10 000 km verderop? Wie willen we aan de knoppen van onze satellietinfrastructuur?”
  
  
• Energieonafhankelijkheid
  Internationale conflicten verstoorden al meerdere keren de handel in olie en gas. Hernieuwbare energie wordt doorgaans lokaal opgewekt en bij voorkeur ook lokaal geconsumeerd. Decarbonisatie is vanuit dat standpunt geen simpele nice to have meer, maar een pure geopolitieke noodzaak. “Bedrijven die nu investeren in hernieuwbare energie verzekeren hun toekomst. Het gaat om zelfredzaamheid opbouwen in onzekere tijden. Artificiële intelligentie doet bovendien de vraag naar energie ontploffen. De grote technologiebedrijven zijn als de dood om zonder energie te vallen”, vult Van Boeckel nog aan. “Dus diversificatie dringt zich op.”
  
  
• Industriële lente in Europa?
  Als reactie op het volatiele economische en buitenlandbeleid van de Trump-administratie lijkt de EU wakker te zijn geworden uit haar schoonheidsslaap. De lidstaten lijken het eens dat er van iedereen een grote inspanning wordt gevraagd naar bestedingen voor industrie en infrastructuur. Hierdoor zijn er tal van opportuniteiten in (deel)sectoren die flink kunnen profiteren van deze investeringen.

“In tijden van geopolitieke turbulentie is het als belegger belangrijk om te anticiperen, te doseren, en te kijken naar de opportuniteiten”, sluit Van Boeckel af.  “Wees bij de pinken en zorg ervoor dat je vlot kan schakelen. Het wordt een volatiel jaar.”