Een zorgvolmacht: ook voor u?

Staat u soms stil bij de mogelijkheid dat uw oude dag niet verloopt zoals u had gehoopt? Dat u uw vermogen en persoonlijke belangen op een bepaald moment niet meer kunt beheren? Als u daartoe niet langer in staat bent – bijvoorbeeld na een ongeval, een ziekte of door dementie – bent u wilsonbekwaam. U kunt dan zelf geen bankzaken meer regelen of uw vermogen en beleggingen beheren.

Er zijn twee mogelijke oplossingen om ervoor te zorgen dat uw belangen toch nog goed worden behartigd: de bewindvoering en de zorgvolmacht. Hieronder leggen we het verschil graag verder uit.

Als u het niet ziet zitten dat de vrederechter voor heel wat beslissingen moet tussenkomen, kunt u een zorgvolmacht laten opmaken. Dat doet u als u nog wilsbekwaam bent. U bepaalt dus zelf wie uw volmachthouders zijn en wat hun bevoegdheden zijn.

• U kunt bepalen dat de volmacht meteen ingaat, waardoor de volmachthouder al meteen kan optreden. Uiteraard blijft u zelf dan nog bevoegd.
• U kunt ook voorzien dat de volmacht pas ingaat op het moment dat u wilsonbekwaam bent en dus zelf niet meer zelf kunt optreden. U kunt in de volmacht voorzien hoe dat moet worden vastgesteld, maar weet dat het in de praktijk de volmachthouder is die dat beslist. Derde partijen, zoals een bank, moeten vanaf dan enkel rekening houden met de verklaring van die volmachthouder.

Hoe dan ook moet u volledig kunnen vertrouwen op de persoon die u aanduidt als volmachthouder.

Of het nu om een notariële volmacht gaat of over een onderhandse volmacht, u moet in elk geval een aantal keuzes maken:

• Mag de volmacht meteen in werking treden of pas op het ogenblik van uw wilsonbekwaamheid?
• Wie duidt u aan als volmachthouder? Eén of meerdere personen? De persoon die u aanduidt als volmachthouder moet in elk geval uw volste vertrouwen hebben. Wees u ervan bewust dat het vaak niet praktisch is dat volmachthouders samen moeten optreden. Vermijd ook dat de volmachthouders enkel onder een bepaald bedrag alleen kunnen optreden.
• U geeft best zo ruim mogelijke bevoegdheden voor uw bankverrichtingen. Maak geen onderscheid tussen “daden van beheer” en “daden van beschikking”. Dat zijn immers vage begrippen. Vermijd ook dat een volmachthouder slechts bepaalde betalingen mag doen. De bank kan dat niet controleren. Vermeld wel expliciet dat de volmachthouder het beleggersprofiel kan bepalen, vermogensservicecontracten en/of contracten van vermogensbeheer kan sluiten.
• Zijn er plaatsvervangende volmachthouders voor het geval de oorspronkelijke volmachthouder niet meer kan optreden?
• Als u een regeling wilt treffen voor uw verzekeringen (zoals beleggingsverzekeringen), hou er dan rekening mee dat een volmachthouder niet alle mogelijke verrichtingen mag doen.
• Als u schenkingen wilt toelaten, moet dat expliciet worden opgenomen in de zorgvolmacht: aan wie, wat, welke voorwaarden?
• Ook als u schenkingen wilt laten aanvaarden door de volmachthouder(s), moet dat voorzien zijn in de volmacht.
• Wijzigingen aan een huwelijkscontract moeten uitdrukkelijk worden voorzien in de volmacht.
• Als u vruchtgebruiker bent (bijvoorbeeld van een rekening), moet er expliciet worden voorzien dat de volmachthouder uw bevoegdheden als vruchtgebruiker kan uitoefenen.
• Als u zaakvoerder bent van een maatschap of een vennootschap, moet u dat expliciet regelen.
• In de zorgvolmacht kunt u niet enkel zaken voor uw vermogen regelen, maar ook voor uw persoon. Zo kunt u de volmachthouder laten kiezen in welk woonzorgcentrum u wilt verblijven.

U bewaart de volmacht zelf en bezorgt ze aan de bank van zodra u meent dat het nodig is. Als de volmacht meteen in werking mag treden, kan de volmachthouder onmiddellijk alle handelingen doen. Zolang de volmachtgever wilsbekwaam is, kan die ook zelf optreden.

De volmacht die pas in werking treedt bij wilsonbekwaamheid, kan ook vanaf dan pas worden gebruikt. In de volmacht wordt best gepreciseerd vanaf wanneer de volmachtgever als wilsonbekwaam beschouwd wordt. Moet er bijvoorbeeld een medisch attest zijn van één of meerdere medische specialisten? Maar let op: een derde (zoals de bank) moet niet controleren of aan deze voorwaarden voldaan is. Ten opzichte van derden bepaalt enkel de volmachthouder of de volmacht in werking treedt. Die moet de wilsonbekwaam melden aan de bank. De volmachtgever kan vanaf dan niet meer optreden en beslissen, en dus ook geen handelingen meer doen.

Zolang u wilsbekwaam bent, kunt u de volmacht aanpassen of herroepen. U moet dan een aangepaste volmacht opmaken en opnieuw laten registreren. Ook de herroeping van de zorgvolmacht moet geregistreerd worden, zodat iedereen weet dat u dat hebt gedaan. Hou ook rekening met wat de algemene voorwaarden van uw bank zeggen over de manier waarop de volmacht herroepen moet worden.

Als de volmachthouder misbruik maakt van de volmacht, kan de vrederechter de volmacht op elk moment geheel of gedeeltelijk wijzigen. Dat kan op eigen initiatief, op verzoek van het Openbaar Ministerie, of op verzoek van elke belanghebbende.

Hebt u vragen of hebt u onze hulp nodig? We helpen u graag.