Gepassioneerd door architectuur en kunst: interview met Bart Versluys
Bij de naam Bart Versluys denken we meteen aan het gelijknamige vastgoedbedrijf, maar hij is ook een gepassioneerde kunstverzamelaar. Wij polsten naar zijn tips over de kunstmarkt en over verzamelen.
Waarin verschilt kunst kopen van vastgoed kopen?
‘Het grootste verschil zit hem erin dat kunst een roerend, en vastgoed een onroerend goed is. Kunst is dus niet gebonden aan een specifieke locatie. Ik kan dus, als ik dit wil, elk jaar verhuizen en mijn kunstwerken meenemen. Vastgoed daarentegen staat altijd op een vaste locatie.
Voor de rest zijn er ook gelijkenissen. Voor wie investeert in kwaliteit en authenticiteit is de kans vrij groot dat zowel vastgoed als kunst door de jaren heen zullen stijgen in prijs. Wat mij vooral intrigeert is hoe kunst en vastgoed, in de vorm van architectuur bijvoorbeeld, elkaar kunnen versterken.
Ik denk hierbij aan enkele beeldbepalende projecten die we de voorbije jaren hebben ontwikkeld. Waaronder One Carlton, One Baelskaai en de Ensor Towers. Deze gebouwen combineren klassevolle art-deco-elementen naadloos met een moderne en tijdloze setting. Zo probeer ik ook onze eigen projecten architecturaal en visueel een meerwaarde te geven.’
Welke kwaliteiten hebben kunstverzamelaars nodig?
‘Goede kunstverzamelaars hebben een brede kijk op de wereld. Door een jarenlange ervaring, expertise en een uitgebreid netwerk voelen ze nieuwe opkomende tendensen nog voor ze zich manifesteren.
Een multiculturele en progressieve ingesteldheid zijn een absolute must. Succesvolle kunstverzamelaars laten zich deels leiden door gevoelens. Maar ze vergeten daarbij nooit het zakelijke aspect en houden altijd de toekomstige en potentiële meerwaarde van aangekochte werken voor ogen.’
Hoe pakt u dit zelf aan? Met bepaalde bronnen, eigen onderzoek, een adviseur …?
‘Een goede band en wisselwerking met galerijen en veilinghuizen is cruciaal. Vooral veilinghuizen, want zij ondersteunen bepaalde werken en kunstenaars proactief. De ruggensteun van een bekend en gerenommeerd veilinghuis is ongetwijfeld primordiaal voor de waarde van een kunstwerk. Zowel op korte als lange termijn.’
Welke evolutie heeft u zelf doorgemaakt van beginnende verzamelaar tot gekende kunstverzamelaar?
‘Ikzelf ben al op een jonge leeftijd begonnen met het verzamelen van kunst. Ik was erdoor gefascineerd en zag er ook al snel de zakelijke meerwaarde van in.
Al heb ik nu contacten over de hele wereld, toch blijf ik nog steeds een voorliefde hebben voor onze eigen Belgische kunstenaars zoals James Ensor of René Magritte. Noem het gerust een vorm van chauvinisme en trots.
Ik merk ook dat onze Belgische kunstenaars de voorbije jaren internationaal aan populariteit hebben gewonnen. België wordt door velen terecht bekeken als een complex land en een land van soms onmogelijke compromissen.
Maar België wordt ook aanzien als een land met een ontembare creativiteit en een overtreffende vorm van surrealisme. Laat deze unieke mix nu net de succesformule zijn waarop onze hedendaagse en vroegere kunstenaars garen spinnen.’
Passie is een drijfveer bij verzamelaars. Hoe houdt u die passie onder controle? Heeft u tips vanuit uw eigen ervaring?
‘Heel wat vermogende Belgen hebben inderdaad een passie voor kunst. En maken daarbij bewust de keuze om een deel van hun vermogen te investeren in prachtige objecten en kunstwerken.
De gouden regel hierbij is vrij eenvoudig. Investeer in kunst met geld dat u kunt missen. In tegenstelling tot andere investeringen, zoals aandelen, is kunst niet liquide. Dit wil zeggen dat u uw investering in kunstwerken niet zomaar snel terugverdient.
U kunt uiteraard altijd beslissen om een kunstwerk weer te verkopen, maar een geroutineerde kunstverzamelaar weet dat de timing en tijdsgeest hierin bepalend zijn. Net zoals de financiële wereld kent ook de kunstwereld goede en minder goede golven.
Wie op een rendabele manier kunst wil verhandelen en verzamelen, moet zorgen dat hij kan zeilen op de juiste golven. Hiervoor is een diepgaande ervaring en kennis van de kunstmarkt noodzakelijk, en meestal ook een gezonde portie geduld.’
Welk kunstwerk is ‘the one that got away’?
‘In december 2016 heb ik naast het meesterwerk 'Squelette arrêtant masques' van James Ensor gegrepen. Het verhaal achter dit prachtige schilderij tart alle verbeelding. Dit topwerk werd immers jarenlang als verloren beschouwd toen het plots in november 2016 opdook, nota bene dan wel nog in mijn thuisstad Oostende.
De gelukkige vinder is in eerste instantie naar het Mu.Zee in Oostende gestapt waar ze het werk initieel als vals bestempelden. Overtuigd dat dit wel degelijk over een écht werk ging is de eigenaar vervolgens naar het veilinghuis Sotheby’s gestapt.
Sotheby’s bevestigde al snel de echtheid van het werk en veilde het in Parijs eind 2016 voor een recordbedrag van meer dan 7,3 miljoen euro. Dat dit verloren werk opduikt in de stad Oostende en op een of andere manier dan toch aan mijn neus is voorbij geglipt doet nu nog altijd pijn.’
Fort Sint-Pol is onlosmakelijk verbonden met de Belgische kunstgeschiedenis en de collectie van Roger Nellens. Wat vindt u de meest markante herinnering aan deze locatie en de collectie van Roger Nellens?
‘Naast de vele wereldsterren en prominenten die Fort Sint-Pol bezocht hebben, heb ik bijzonder veel waardering voor de uitzonderlijke meesterwerken die in al die jaren, dankzij de familie Nellens, de revue hebben mogen passeren.
Ik denk hierbij spontaan aan de uitgebreide Magritte-collectie met enkele exceptionele meesterwerken. Zoals de iconische ‘Hemelvogel’, voor sommigen beter bekend als de beeldbepalende vogel die de vliegtuigvleugels sierde van onze vroegere nationale luchtvaartmaatschappij Sabena.
Ook het masterpiece ‘De intrede van Christus te Brussel' van James Ensor is een werk dat de handen van de familie Nellens heeft gepasseerd. Het heeft zelfs enkele jaren aan de wanden in het casino van Knokke gepronkt. Vandaag bevindt dit werk zich in Los Angeles en behoort het tot 1 van de absolute topstukken van de Getty Foundation.’
Wat zijn uw plannen voor deze locatie waar kunst én vastgoed samenkomen?
‘Enkele jaren geleden heb ik het gekende domein Fort Sint-Pol gekocht in Knokke-Zoute. Ik koester nog steeds de droom om op een deel van het domein een privé bezoekerscentrum te openen waar ik een deel van mijn unieke kunstcollectie kan tonen aan het publiek.
Ik wil echter niet over 1 nacht ijs gaan en leg de lat dan ook heel hoog. Voor mij moet het bezoekerscentrum een eigentijdse authenticiteit uitstralen. Ik wilde daarbij maximaal inzetten op een onvergetelijke beleving gekoppeld aan bijvoorbeeld een klein restaurant.
Ook wens ik op het uitgestrekte domein mijn privéwoning te bouwen waar ik samen met mijn gezin kan wonen en genieten.’