Wat brengt de kunstwereld in 2025?

Net zoals in de aandelenwereld lijkt in de dynamische wereld van kunstbeurzen, veilinghuizen en galerieopeningen niets ooit stil te staan. Terwijl kunstenaars blijven experimenteren en verzamelen een haast religieuze passie voor velen blijft, schommelt de wereldwijde kunstmarkt als een gevoelige seismograaf mee met geopolitieke, economische en maatschappelijke bewegingen. Het recent verschenen rapport Global Art Market Outlook 2025 van Arttactic biedt inzicht in een sector die ondanks zijn eigenzinnige imago ook gevoelig is aan mondiale tendensen.
 

Na twee jaar van spectaculaire groei tijdens en direct na de covidpandemie maakte 2024 abrupt een einde aan deze euforie met een terugval van 27,4% in de wereldwijde verkoop van moderne en hedendaagse kunst. Vooral in het segment van werken boven het miljoen dollar vielen klappen met een daling van maar liefst 26,4%. Toch signaleert het rapport ook hoopvolle tendensen: het volume aan verkochte loten bleef hoog en nog nooit vonden meer kunstenaars hun weg naar de veilingmarkt.

Een andere observatie is de geografische verschuiving. Dankzij een groeiende basis van jonge verzamelaars en ondersteunende overheidsinitiatieven zetten Zuid-Korea, Zuid-Azië en Latijns-Amerika sterke resultaten neer. De Chinese markt daarentegen blijft het moeilijk hebben. Vooral in de VS lijkt het optimisme terug te keren. Met 52% van de experts die een positieve ontwikkeling voorspellen voor de Amerikaanse kunstmarkt, lijkt dit land klaar om opnieuw de motor van de mondiale kunsthandel te worden.

Voor 2025 identificeert Arttactic een vijftal trends die we hieronder verder toelichten.
 

Interessant is de bloei van het zogenaamde goedkopere segment, met werken onder de 50.000 dollar. Deze markt bleek vrij stabiel. Terwijl de omzet daalde met 3%, steeg het aantal verkochte loten met 3,2%. Een opvallend verschijnsel hierbij is de intrede van een nieuwe generatie kunstverzamelaars: Millennials en Gen Z'ers domineren nu al 26% van de kopers bij de Amerikaanse vestiging van Christie's. Deze jonge verzamelaars worden mogelijk aangetrokken door toegankelijkere prijsklassen en innovatieve kunstvormen zoals digitale kunst en werken met AI. Anderzijds zijn ze vaak ook ‘wispelturige’ kopers die bij mindere opbrengsten uit de pure kunst zich snel zullen wenden tot andere luxe-investeringen.
 

In onzekere tijden wordt kunst vaak gezien als een alternatief voor financiële assets zoals aandelen en obligaties. Het rapport toont echter aan dat deze assumptie niet altijd klopt. De jaarlijkse gemiddelde opbrengst van kunstinvesteringen daalde tot 4,1% in 2024, een schril contrast met de ruime 11,7% van 2021. Vooral kortetermijninvesteerders werden hard getroffen, met negatieve rendementen van 6,9% bij herverkoop binnen vijf jaar.

Wie toch op zoek gaat naar rendement kan alleen maar geduldig zijn en genieten van het werk. De houdperiode is cruciaal; hoe langer men een kunstwerk behoudt, hoe groter de kans op een positief rendement. Het risico bestaat dat bepaalde 'art flippers' besluiten om verlies te nemen op de duur gekochte kunstwerken.
 

Een meer zorgwekkende trend is de terugval in de markt voor jonge hedendaagse kunstenaars (jonger dan 45 jaar), met een daling van net geen 50% in 2024, veroorzaakt door een veranderend koopgedrag en een verminderde Aziatische vraag als gevolg van een gedaalde koopkracht van Aziatische kopers, traditioneel belangrijke steunpilaren van dit segment. Maar we kunnen ons natuurlijk ook de vraag stellen of de exuberante prijsstijgingen van 2021 en 2022 wel correct waren.

Vrouwelijke kunstenaars blijven wel hun stempel op de markt drukken, ondanks een omzetdaling van 32,6% ten opzichte van 2023. Surrealistische vrouwelijke kunstenaars zoals Leonora Carrington zagen daarentegen een opmerkelijke stijging van 166,8%, een bemoedigend teken voor de verder vaak gemarginaliseerde positie van vrouwen in de kunst.
 

Parijs lijkt zich steeds nadrukkelijker te positioneren als de nieuwe kunsthoofdstad van Europa, met initiatieven zoals de uitrol van een nieuwe vestiging van Art Basel. Hoewel Londen traditioneel de Europese kunsthandel domineerde, dreigt de Britse hoofdstad haar status te verliezen door de naweeën van Brexit en fiscale hervormingen.

Latijns-Amerika daarentegen beleeft een renaissance. Recordprijzen voor surrealistische kunstenaars zoals Leonora Carrington en de blijvende populariteit van Fernando Botero tonen de vitaliteit van deze markt. Grote evenementen zoals de São Paulo Biënnale en de kunstbeurs Zona Maco dragen bij aan de internationale zichtbaarheid van Latijns-Amerikaanse kunstenaars.
 

Zuid-Korea verstevigt zijn positie als opkomende kunsthub in Azië, met een indrukwekkende verkoopstijging van 12,2% in 2024. De recente versoepeling van erfgoedwetten en de implementatie van de Art Promotion Act signaleren een nieuw tijdperk van groei en vertrouwen in de Zuid-Koreaanse kunstmarkt.

Japan blijft eveneens een belangrijke speler, met zijn kenmerkende mix van technologische innovatie en traditionele kunstvormen. Grote namen zoals Yoshitomo Nara en Yayoi Kusama blijven internationale kopers trekken, terwijl een nieuwe generatie Japanse kunstenaars steeds meer tractie krijgt.

 

“We have the best art in the world and I am the biggest fan of American art.” Zal de Amerikaanse president dergelijke woorden in de mond nemen? Het economische beleid van de Amerikaanse president zou inderdaad wel eens voor een boost kunnen zorgen. Belastingverlagingen en andere fiscaalvriendelijke maatregelen zouden impact kunnen hebben op het beschikbare kapitaal om kunst te kopen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Amerikaanse kunstmarkt volgens de ondervraagden voor het rapport de meeste kans maakt op een rebound.