Fiscale debat trekt internationaal de aandacht

Niet gespeend van enige dramatiek bracht de Franse minister van Financiën het begrotingsvoorstel voor 2025. De uitdaging van het land is gigantisch en de politieke janboel sinds de vervroegde parlementsverkiezingen maakt die er niet makkelijker op. Onder leiding van premier Barnier ligt er nu toch een blauwdruk: een ongeziene opkuisoperatie van meer dan 60 miljard dollar, waarvan twee derde langs de uitgavenkant. Het doel: een gapend gat van 6,1% van het bbp (schatting 2024) dat bij ongewijzigd beleid anders oploopt tot 7%, terugdringen tot 5%.

Frankrijk gunde zich al 2 jaar extra (2029) voor het halen van de Europese norm van 3%. Het parlement buigt er zich vanaf volgende week over. Zonder het fiat van de oppositie (zo’n twee derde van het parlement), is Barnier’s minderheidsregering aangewezen op een controversieel stukje grondwet waarmee het de stemming omzeilt. Dat gebeurde nog, maar werkt alleen als de regering een motie van wantrouwen (binnen de 48 uur) overleeft. Zo’n motie komt er ongetwijfeld: de linkerzijde van het parlement legde er eerder deze week al eentje op tafel. Die sneuvelde omdat de rechterflank van Le Pen die niet steunde. De centristen van Barnier regeren bij gratie van extreemrechts. Het is een bijzonder oncomfortabele (durven we zeggen “onhoudbare”?) positie die de financiële markten op hun hoede houdt. Die schieten het begrotingsvoorstel niet onmiddellijk af. Toch verwachten we dat de Franse kredietrisicopremie (renteverschil met de Duitse referentie) voorlopig op verhoogde niveaus blijft. Sinds Macron’s aankondiging van de vervroegde verkiezingen midden juni noteert die Franse bibberpremie hoger dan de Portugese. Sinds begin oktober geldt hetzelfde voor de Spaanse.

In de VS kwam het Committee for a Responsible Federal Budget met een ontnuchterende boodschap. De partij-onafhankelijke budgetwaakhond berekende de impact van de beloftes gemaakt door beide presidentskandidaten. Onder Harris dikt de Amerikaanse schuldenberg het komende decennium - bovenop de stijgende uitgaven bij ongewijzigd beleid - aan met 3.500 miljard dollar (van 99% nu tot 133% van het bbp). Bij Trump loopt de schatting op tot 7.500 miljard dollar (142%). Het zijn abstracte bedragen voor gewone stervelingen maar zeer reële putten voor de begroting.

Britse renteverschillen met zowel de VS als Europa lopen op. Tegenover die eerste was de stijging aanvankelijk ingegeven door een sterkere daling van de Amerikaanse rentes. Sinds midden september komt dat echter op conto van een kloeke Britse toename. Die bracht het verschil met Duitsland tot het hoogste niveau sinds de zomer van 2023. Behalve op een korte episode in september 2022 was dat de afgelopen 3 decennia nooit meer.

Britse markten zijn nerveus voor de eerste begroting (eind oktober) onder een Labour regering in 14 jaar. Het wordt een moeilijke afweging tussen premier Starmer’s ambitieuze groeiagenda (jaarlijks 2,5%) en een ontspoord fiscaal huishouden. Tekorten opstapelen in een nieuw tijdperk zonder nulrentes is geen optie. Dat kan de tandem Truss-Kwarteng getuigen. Het duo sloeg diepe wonden in de markt en minister van Financiën Reeves rijt die weer open nog voor ze helemaal geheeld zijn. Het Britse budget wordt zodanig opgemaakt dat de schuldgraad binnen 5 jaar lager is dan vandaag. Die spelregel beperkt de bewegingsvrijheid van Reeves. Aan de regel komt Reeves niet, maar misschien wel aan de definitie van “schuld”. In het meest gunstige scenario creëert ze uit het niets ruimte van 0,3% tot 2% van het bbp (raming van maart). De markt staat op scherp. Afspraak op 30 oktober.

Dit nieuwsbericht mag niet worden beschouwd als een beleggingsaanbeveling of advies.