Bent u beschermd wanneer uw echtgenoot overlijdt?

De echtgenoot heeft recht op een minimaal deel van de nalatenschap, de reserve.

De reserve van de langstlevende echtgenoot bestaat uit 2 delen:

• De abstracte reserve: de helft van het vruchtgebruik van de goederen van de nalatenschap
• De concrete reserve: het volledige vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad erin (de preferentiële goederen)

Het vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad is altijd het minimum waarop u recht hebt, zelfs als dat meer is dan de helft van de nalatenschap. Vormen de preferentiële goederen minder dan de helft van de nalatenschap, dan worden ze aangevuld met het vruchtgebruik van de andere goederen, tot de helft van de nalatenschap is bereikt.

De echtgenoot heeft bovendien het recht om de gezinswoning te blijven huren. Als de gezinswoning gehuurd werd op het ogenblik van het overlijden, dan heeft de langstlevende als enige erfgenaam het recht om de huur van de gezinswoning verder te zetten.

In dat geval kan de langstlevende zijn of haar reserve opeisen (‘inkorting’ vragen).

De langstlevende echtgenoot kan enkel inkorting vragen op schenkingen, als onvoldoende goederen in de nalatenschap zijn om de reserve toe te kennen. Op schenkingen die de erflater gedaan heeft op een tijdstip waarop hij niet met deze echtgenoot gehuwd was, kan de langstlevende geen enkele aanspraak maken.

De langstlevende echtgenoot kan met een ontervend testament toch van zijn of haar recht op inkorting worden beroofd. Dat is in tegenstelling tot de andere reservataire erfgenamen. De langstlevende echtgenoot verliest daardoor zijn of haar reserve zonder dat de rechter daarover inspraak heeft. Er zijn voorwaarden:

• De onterving moet in een testament worden opgenomen
• De echtgenoten moeten minstens 6 maanden feitelijk gescheiden leven
• De echtgenoot die zijn huwelijkspartner wilt onterven, moet een gerechtelijke vordering hebben ingesteld tot het verkrijgen van een afzonderlijk verblijf
• De echtgenoten mogen na de gerechtelijke vordering niet opnieuw samenwonen

De reserve kan ook ontnomen worden als de erflater in een testament een algemene legataris heeft aangeduid (die hij dus maximaal wilt begunstigen). Daaruit kan een vermoeden ontstaan dat de erflater de echtgenoot heeft willen onterven.

Van de reserveregeling tussen echtgenoten kan ook worden afgeweken als er kinderen zijn uit een vorige relatie (de wet Valkeniers).

In geval van een tweede huwelijk met niet­gemeenschappelijke kinderen kunnen de echtgenoten via het huwelijkscontract in onderling akkoord bepalen dat de langstlevende echtgenoot niets erft. Zo kunnen de kinderen uit een vorige relatie de nalatenschap van hun ouder volledig in volle eigendom bekomen. De langstlevende echtgenoot kan via het huwelijkscontract instemmen om geen erfaanspraken op de gezinswoning en het huisraad te doen gelden. De langstlevende beschikt wel steeds over een overgangsperiode van 6 maanden vanaf het overlijden waarin hij of zij de gezinswoning mag bewonen en het huisraad mag gebruiken. Hiervan kan niet worden afgeweken.

Uw private Banker of wealth manager helpt u graag verder en schakelt eventueel een expert Financiële Planning van KBC in.