Familiebedrijven: bent u voorbereid op een onverwachte gebeurtenis?

Als aandeelhouder kunnen er zich in uw persoonlijk leven een aantal gebeurtenissen voordoen die gevolgen hebben voor uw familiebedrijf. U kunt ziek of onbekwaam worden  ̶  of nog erger nog  ̶  plots overlijden.

Zijn u en uw familiebedrijf voorbereid op dergelijke onverwachte gebeurtenissen? En hoe kunt u hierop anticiperen?

Wilt u weten wie uw vermogen zal erven en hoe hoog de successiefactuur voor uw erfgenamen zal zijn? Is uw partner voldoende beschermd? Is de continuïteit van uw vennootschap verzekerd? Laat uw vermogen het toe om snel te schakelen bij een onverwachte gebeurtenis?
Dat zijn allemaal vragen waarvoor u terecht kunt bij onze KBC-experts.
Eens de analyse gemaakt is, kan er snel gehandeld worden bij een onverwachte gebeurtenis, zoals ziekte. Het voorbereidende werk is immers al gebeurd.

Wordt u ziek, dan kunt u de aandelen van uw familiebedrijf schenken. Dat kan zelfs nog op uw sterfbed, mits u op dat ogenblik nog gezond van geest bent of u een zorgvolmacht hebt laten opmaken, zodat de persoon die u hierin hebt aangeduid nog in uw plaats kan schenken (zie hierna).

De aandelen kunt u notarieel schenken aan 0% (Vlaamse Gewest), mits de voorwaarden van het gunsttarief zijn voldaan. Deze voorwaarden zijn dezelfde als het gunsttarief bij een overlijden
Meer weten? Lees dan zeker dit artikel: Familiebedrijven: hoeveel erfbelasting moeten uw erfgenamen betalen op de aandelen van uw familiebedrijf?

Zijn de voorwaarden van de vrijstelling niet voldaan, dan kunt u uw aandelen notarieel schenken aan het algemene schenkingstarief voor roerende goederen. Dit is een vlak tarief van 3% voor schenkingen in rechte lijn (aan uw kinderen, kleinkinderen, …) en tussen partners en 7% voor schenkingen naar andere personen (Vlaamse Gewest). Aan dit vlak tarief zijn geen voorwaarden verbonden.

Wordt u (onverwacht) onbekwaam (door dementie, een ongeval …), dan kunt u de bevoegdheden, verbonden aan uw aandelen, niet meer uitoefenen en deze ook niet meer schenken. Iedere belanghebbende kan bij de vrederechter voor u het statuut van bewind aanvragen. Maar voor bepaalde zwaarwichtige handelingen, bv. schenking, is nog een bijkomende machtiging van de vrederechter vereist.

U kunt de tussenkomst van de vrederechter vermijden door een zorgvolmacht te voorzien. Een zorgvolmacht of beschermingsvolmacht is een volmacht die u vandaag, als bekwaam persoon, geeft voor het geval u in de toekomst niet meer in staat zou zijn om zelf uw persoonlijke belangen te behartigen en/of uw vermogen te beheren. Het laat u toe om zelf te bepalen hoe en door wie uw vermogen, inclusief uw aandelen, moet worden beheerd.

U kunt hierin ook een volmacht tot schenken voorzien. U moet in de zorgvolmacht wel de identiteit van de begunstigden, een beschrijving van de te schenken goederen en de modaliteiten van de schenking opnemen.
 

Bij een onverwacht overlijden (bv. door ongeval) kunt u (of de persoon die u hebt aangeduid in uw zorgvolmacht) niet meer schenken.
Bij een dergelijk onverwacht overlijden zonder voorafgaandelijke regeling, wordt uw vermogen vererfd volgens het wettelijk erfrecht. Dat bepaalt wie uw erfgenamen zijn en wat zij erven.

Uw erfgenamen betalen bovendien erfbelasting op het vermogen dat zij van u erven. Voor de aandelen van uw familiale vennootschap bestaat een vlak gunsttarief van 3% in rechte lijn en tussen partners (Vlaamse Gewest). Voor andere personen is dit 7% (Vlaamse Gewest). Zijn de voorwaarden voor het vlak gunsttarief niet vervuld? Dan gelden de algemene tarieven (tot 27% in rechte lijn en tussen partners en tot 55% naar anderen (Vlaamse Gewest)). Deze algemene tarieven gelden in principe ook voor uw ander vermogen.

Ook hierop kunt u anticiperen!

Is de wettelijke verdeling voor uw aandelen (en uw ander vermogen) niet naar uw wens? U kunt hiervan afwijken via een huwelijkscontract, een testament … Zo komen de aandelen terecht bij de personen naar uw keuze en dit op het moment dat u overlijdt. De KBC-experts lichten u graag de mogelijkheden toe.

Let wel: u bent niet volledig vrij om uw aandelen (en uw ander vermogen) toe te bedelen aan wie u dit wenst. U moet hierbij steeds rekening houden met uw erfgenamen, die op basis van de wet recht hebben op hun reserve (huwelijkspartner en kinderen).

Blijkt de factuur te hoog te zijn? Of is de factuur niet betaalbaar met de beschikbare middelen? Dan kunnen onze KBC-experts bekijken of via een aanpassing van de vennootschapsstructuur het vlak gunsttarief toch nog van toepassing kan zijn. Lukt dat niet of hebt u nog ander vermogen dat niet geniet van het gunsttarief? Dan kan een successieverzekering, in afwachting van andere planningsmogelijkheden (bv. verkoop, schenking …), de successiefactuur voor uw erfgenamen betaalbaar maken.

Mogelijk moet er ook op het niveau van de vennootschap iets geregeld worden voor uw onverwacht overlijden of onbekwaamheid, bv. rond het bestuursmandaat.

Voor meer informatie: neem contact met uw vertrouwenspersoon, die een KBC-expert kan inschakelen.