Je hebt iemand dierbaar verloren. Als nabestaande moet je op vrij korte termijn een aantal administratieve formaliteiten in orde brengen. Met andere zaken kun je nog even wachten. Weet je niet waar te beginnen?
Checklist wat doen bij een overlijden
Onze checklist helpt je de actiepunten die voor jou relevant zijn in kaart te brengen
- Stel zelf je checklist samen: per thema kun je aanduiden of je het wilt opnemen in je checklist
- Vorige
- Volgende
- Verwittig een arts
- Begrafenis
- Burgerlijke stand
- Bank & Verzekering
- Notaris
- Werkgever of pensioendienst
Vaststelling van het overlijden
Een arts moet het overlijden officieel vaststellen. Hij of zij stelt het overlijdensattest op.
Begrafenis
De begrafenisondernemer helpt je alle praktische zaken voor de afscheidsviering te regelen. Je hebt een adressenlijst nodig van de mensen die je wilt uitnodigen. Denk ook aan teksten, muziek, foto's enz.
Burgerlijke stand
De gemeente waar de persoon is overleden, maakt een akte van overlijden op. Je ontvangt daarvan een uittreksel. Vraag meteen een aantal exemplaren, want je hebt ze nodig om verschillende instanties te verwittigen.
In de praktijk zorgt de begrafenisondernemer voor de aangifte. Bij een overlijden in het ziekenhuis of een zorginstelling zal de verantwoordelijke vaak voor de aangifte zorgen.
Bank & Verzekering
Voor een vlotte afhandeling van de bank-en verzekeringszaken van de overledene, is het belangrijk dat je het overlijden zo snel mogelijk meldt bij de banken en verzekeringsmaatschappijen van de overledene.
Maak je kenbaar als nabestaande. Dit is nodig om als mogelijke erfgenaam aan het nalatenschapsdossier toegevoegd te worden.
Notaris
Het aanstellen van een notaris is verplicht wanneer er een testament, een huwelijkscontract of een handelingsonbekwame erfgenaam is.
De notaris kan bovendien helpen bij het vaststellen van de erfgenamen, bij de fiscale aangifte en/of bij de verdeling van de nalatenschap.
Werkgever of pensioendienst
Als de overledene nog werkte, breng je de werkgever zo snel mogelijk op de hoogte van het overlijden.
Voor een zelfstandige contacteer je het best zijn boekhouder. Die helpt je om alle nodige instanties op de hoogte te brengen.
Als langstlevende echtgenoot heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een overlevingspensioen.
Kinderen
Bij het overlijden van een of beide ouders hebben de kinderen ten laste eventueel recht op verhoogde kinderbijslag, de zogenaamde wezensbijslag. De Kruispuntbank brengt het kinderbijslagfonds automatisch op de hoogte van het overlijden. De verhoogde bijslag wordt uitbetaald vanaf de maand die volgt op het overlijden.
Breng de school, hogeschool of universiteit van de kinderen op de hoogte. De onderwijsinstelling zorgt dikwijls voor extra begeleiding en ondersteuning.
Een kind ten laste kan bij het overlijden van een ouder recht krijgen op een (hogere) studietoelage. De overwijsinstelling geeft je daarover meer informatie.
Huisdieren
Kun je de huisdieren van de overledene niet houden? Zoek dan geschikte opvang.
Staat het huisdier geregistreerd op naam van de overledene, bijvoorbeeld met chip of tattoo, laat dan de identificatiegegevens aanpassen.
Lonen en andere vergoedingen
Voor een overleden werknemer betaalt men meestal nog lonen, vakantiegeld, een dertiende maand of andere vergoedingen uit. Bij een arbeidsongeval of arbeidswegongeval betaalt men bijkomende vergoedingen uit. Sommige werkgevers komen bovendien tegemoet in de begrafeniskosten.
Informeer bij de werkgever of de overledene was aangesloten bij een groepsverzekering en breng de betrokken verzekeringsmaatschappij op de hoogte. Zij keert de rente en/of het kapitaal uit aan de rechthebbenden.
Vervangingsinkomen
Als de overledene een vervangingsinkomen ontving, breng je de instelling die het vervangingsinkomen uitbetaalt op de hoogte. Dat kan de werkloosheidskas, het ziekenfonds of het OCMW zijn. Het vervangingsinkomen van de langstlevende partner wordt eventueel aangepast door het overlijden.
Uitvaartverzekering
Ga na of de overledene een uitvaartverzekering had. Dat kan de uitvaartfactuur gevoelig verlichten. Bij KBC kun je facturen van de uitvaart tot 40 dagen na de afscheidsviering bezorgen.
Vakbond
De meeste vakbonden betalen een deel van de begrafenis- of crematiekosten.
Ziekenfonds
Het ziekenfonds keert meestal een vergoeding uit voor de begrafenis- of crematiekosten. Als weduwe of weduwnaar heb je mogelijk recht op een verhoogde terugbetaling van de kosten voor gezondheidszorg.
Woning
Wanneer de overledene eigenaar was, kun je de woning verkopen of laten overnemen door een nabestaande. Was de overledene huurder, dan gaan de rechten en plichten van de huurder over op de erfgenamen, tenzij het huurcontract dat anders bepaalt.
Beslis wat er gebeurt met een eventueel tweede verblijf, garage en/of studentenkamer.
Wanneer de overledene een woning verhuurde, gaan zijn rechten en plichten als verhuurder over op de erfgenamen, tenzij het huurcontract dat anders bepaalt.
Nutsvoorzieningen
Nutsvoorzieningen zoals water, gas, elektriciteit, telefoon, tv en internet lopen door na een overlijden. Meld het overlijden aan alle nutsbedrijven die correspondentie sturen op naam van de overledene. Beslis of je de voorzieningen overneemt, het contract stopzet of voor het leegstandtarief kiest.
Onderhoudscontracten
Zeg contracten voor het onderhoud van de woning van de overledene op, zoals een poetshulp met dienstencheques, een onderhoudscontract voor de verwarmingsketel, enz. Zo vermijd je dat ze stilzwijgend verlengd worden.
Uitgaven
Vaak zijn er nog een aantal vaste kosten zoals abonnementen op kranten of tijdschriften, het lidmaatschap van een vereniging, enz. Die contracten worden dikwijls betaald met een domiciliëring of een periodieke opdracht. Je zegt ze het best zo snel mogelijk op. Het reeds betaalde lid- of abonnementsgeld krijg je soms gedeeltelijk terug. Je kunt het contract eventueel overnemen.
Voertuig
Het voertuig op naam van de overledene kun je als erfgenaam overnemen of verkopen.
- Verkoop je het voertuig? Laat de nummerplaat dan schrappen bij Directie Inschrijvingen Voertuigen (DIV) zodat je de gekoppelde autoverzekering kunt opzeggen.
- Neem je als langstlevende echtgenoot, wettelijk samenwonende of als zoon of dochter van de overledene het voertuig over? Laat de nummerplaat dan overdragen en laat de autoverzekering aanpassen.
Nalatenschap
Als er geen testament is, wordt de wettelijke regeling gevolgd om de erfgenamen te bepalen.
Je kunt de erfenis of nalatenschap aanvaarden, verwerpen of aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Als je de erfenis aanvaardt, moet je ze aangeven bij de fiscus. Op basis van deze aangifte berekent de fiscus de successierechten of erfbelasting die je moet betalen.
De bank kan de rekeningen en kluizen pas vrijgeven wanneer zijzelf de fiscale aangifte indiende en wanneer alle erfgenamen bekend zijn, er geen sociale of fiscale schulden zijn, en de erfgenamen het eens zijn over de verdeling.
Belastingaangifte
Voor de overledene moet nog een laatste aangifte van de personenbelasting gebeuren.
