Wat staat er allemaal op je elektriciteitsfactuur … en hoe kun je geld besparen?

Energiekosten nemen doorgaans een flinke hap uit je maandelijkse budget. Op je energiefactuur staan heel wat kosten opgesomd. In dit artikel zoomen we in op wat die kosten precies zijn en geven we je tips voor duurzamer energieverbruik. 

Je energiefactuur bestaat uit drie grote delen: energiekosten, netkosten en heffingen en taksen. Per verbruikte kWh aan elektriciteit betaal je taksen en heffingen. Dat wil zeggen: hoe minder je verbruikt, hoe minder taksen en heffingen je betaalt. Ze bestaan onder andere uit de federale en regionale belastingen op je energieverbruik en – voor wie in Vlaanderen woont – je bijdrage aan het Vlaams Energiefonds. 

De netkosten betaal je aan de netbeheerders (zoals Fluvius, Elia en Fluxys) zodat zij de nutsvoorzieningen goed kunnen laten werken. Ook daar heb je als consument geen invloed op. Maar je kunt wél proberen om je energiekosten zo laag mogelijk te houden. 

Energiekosten zijn de prijs die je betaalt voor elektriciteit (en eventueel aardgas), afhankelijk van je energiecontract. Er zijn drie soorten energiecontracten: 

• Een vast energiecontract, waarbij de prijs voor een bepaalde periode wordt vastgelegd, zodat je op voorhand weet wat je betaalt voor je verbruik.
• Een variabel energiecontract, waarbij de prijs vaak maandelijks of per kwartaal verandert, afhankelijk van de marktontwikkelingen.
• Een dynamisch energiecontract, waarbij de prijs voor elektriciteit elk uur wijzigt. Zo’n contract kun je alleen afsluiten als je een digitale meter hebt. Je moet je elektriciteitsverbruik actief opvolgen om er je voordeel uit te halen.

Je energiekosten zijn afhankelijk van je type contract. 

• Bij een variabel contract wordt je energietarief maandelijks of driemaandelijks aangepast aan de markt. Als er sterke prijsdalingen verwacht worden, is een variabel contract natuurlijk het interessantst.
• Bij een vast contract betaal je eigenlijk een stukje premie om het risico op prijsstijgingen af te kopen: je klikt de prijs voor een jaar vast en betaalt daar een kleine meerprijs voor. Eind 2024 had volgens Testaankoop zo’n 30% van de Vlaamse huishoudens een vast contract voor hun energie. Vóór de energiecrisis van 2022 koos 70% van de Vlaamse gezinnen voor een vast contract. 
• Een dynamisch energiecontract vraagt wat meer aandacht, tenzij je investeert in een slim energiebeheersysteem dat je verbruik in jouw plaats in de gaten houdt. Zoals we al zeiden: dé voorwaarde voor dit type contract is een digitale meter.

Welk type contract je ook afsluit, vergelijk je energiefactuur regelmatig. Je kunt op elk moment van energieleverancier veranderen; de nieuwe leverancier regelt de overname dan voor jou. Met de V-test van de Vlaamse Nutsregulator VREG kun je je tarief vergelijken met dat van andere leveranciers.

Sinds 1 januari 2023 hanteren energieleveranciers het capaciteitstarief voor klanten met een digitale meter. Dat tarief moedigt gebruikers aan om hun elektriciteitsverbruik zo veel mogelijk te spreiden. Door de energietransitie zullen we het net namelijk in de toekomst nog meer belasten. Tegen 2029 zou elke Vlaamse woning een digitale meter moeten hebben – en is het capaciteitstarief dus voor elke Vlaming van toepassing.

Het capaciteitstarief kijkt naar je hoogste energieverbruik in een maand op één bepaald moment en berekent op basis daarvan je energiefactuur. Je kunt dat piekverbruik beperken: 

• door niet te veel elektrische toestellen tegelijkertijd te gebruiken
• door je elektrische wagen elke keer een beetje bij te laden, in plaats van te wachten tot je batterij leeg is
• door voor toestellen met slimme sturing te kiezen, zoals warmtepompen en boilers

Heb je zonnepanelen? Gebruik energieopslorpende toestellen dan zo veel mogelijk terwijl je zonnepanelen energie opwekken; dat is meestal rond de middag. Dat verbruik heeft namelijk geen invloed op je piekverbruik!

Een eerste stap om je energieverbruik te verduurzamen, is natuurlijk kiezen voor een groene stroomleverancier. De VREG ontwikkelde een dashboard waar je per leverancier de herkomst van de energie kan nagaan. 

Maar je kunt ook zelf minder energie verbruiken. 

• Zet de verwarming één graadje lager. Op jaarbasis kan dat volgens Mijnenergie.be een besparing van 7% op je energiefactuur opleveren.
• Schakel elektrotoestellen uit– en zet ze dus niet in de sluimerstand. Denk maar aan je tv-scherm, je laptop, de printer, maar ook je koffiemachine. Schakel toestellen volledig uit waar mogelijk.
• Laat je verwarmingsketel regelmatig onderhouden. Een goed onderhouden ketel levert een maximaal rendement. 
• Droog kledij zo veel mogelijk op het wasrek en probeer het aantal wasbeurten te beperken. Zo daalt niet alleen je energie- en waterverbruik; je kledij zal ook langer meegaan.
• Investeer in een energiezuinige woning: isoleren, zonnepanelen plaatsen, je ramen en deuren vervangen of een warmtepomp installeren: er zijn verschillende mogelijkheden. Lees onze gouden tips bij renovatie.

Geen idee wat zo’n renovatie je zou kosten? Bereken je renovatiekost met onze partner Setle. Wil je graag een idee krijgen van welk bedrag je zou kunnen lenen? Simuleer dan hier je renovatielening.

Wonen, werken, leven: het brengt allemaal uitdagingen met zich mee. Bij KBC houden we je graag op de hoogte van wat er leeft op het vlak van huisvesting, energie, duurzaamheid en mobiliteit. Bekijk bijvoorbeeld ook hoe je een duurzame(re) woning herkent, hoe je je woning energiezuinig kunt verwarmen of ontdek meer over circulariteit.