Water als drijvende kracht voor beleggers
De afgelopen lente was de op één na natste sinds het begin van de waarnemingen in 1833. Dat blijkt uit de metingen van het KMI. Water genoeg in eigen land, zou je denken. Maar is dat wel zo? Want bedrijven die op zoek gaan naar oplossingen voor ‘het waterprobleem’ verdienen meer dan ooit de aandacht van de belegger.
Water genoeg, toch?
Water is één van de meest voorkomende stoffen op aarde. Je zou dan ook denken dat er geen tekort aan is. Zeker niet in ons Belgenland, waar verschillende streken de afgelopen lente nog wateroverlast ondervonden. Een groot contrast met eerdere periodes van droogte. Deze extreme weersomslag drukt ons stilaan met de neus op de feiten. “Onze strategie om water in sneltempo af te voeren via pompinstallaties, riolen en strakgetrokken rivieren, is door de klimaatverandering steeds meer achterhaald”, zegt Anthony Sandra, portfolio manager bij KBC Asset Management. “Bij hevige regenval komt er in korte tijd te veel water in ons afvoersysteem. Gevolg: overstromingen. Doordat het water veel te snel wordt weggevoerd, hebben we bovendien weinig water in tijden dat er langdurig geen regen valt. Gevolg: droogte. In tegenstelling tot wat ons buikgevoel zegt, is water dus een schaarse en waardevolle hulpbron, die vaak ongelijk verdeeld is over de wereld. Sommige gebieden hebben te maken met droogte, overstromingen, vervuiling of conflicten over waterrechten.”
Ondanks het herstel van de hogere grondwaterniveaus, mogen we niet op onze lauweren rusten. Periodes van langere regenval of droogte wisselen elkaar af, waardoor we snel terug in het omgekeerde scenario kunnen terechtkomen.
Anthony Sandra, portfolio manager KBC Asset Management
Telkens er zich een natuurfenomeen voordoet, klinkt de roep van getroffen bewoners om het waterprobleem aan te pakken. “Helaas is het niet zo evident. Het duurzaam beheren van water is een wereldwijde uitdaging voor de huidige en toekomstige generaties. Een uitdaging die steeds meer bedrijven en overheden aangaan door op zoek te gaan naar oplossingen om water efficiënt te beheren”, benadrukt Sandra.
Initiatieven komen boven water
De oplossing: het water vasthouden waar het valt, waardoor er minder snel overstromingspieken ontstaan en de bodem als een volgezogen spons werkt voor droge tijden. “Zover zijn we nog niet”, weet Sandra. “Maar gelukkig duiken er steeds vaker innovatieve ideeën en technieken op”. De Blue Deal, een plan dat de Vlaamse regering in de zomer van 2020 lanceerde in de strijd tegen waterschaarste en droogte, is alvast een belangrijke stap in de goede richting. Het omvat verschillende projecten, zoals slim waterverbruik, het herstellen en uitbreiden van natte natuur zoals veen en moeras, ontharding van straten en pleinen of aanpassing van sluizensystemen,... De lijst met initiatieven is lang. Denk aan de vallei inrichting van de Babbelbeekse Beemden in Duffel en de Gaverbeek in Harelbeke die opnieuw kan meanderen, waardoor ze sterk aan buffercapaciteit wint én de biodiversiteit verhoogt.”
“De maatregelen van de Blue Deal zijn mooi, maar sterk verspreid. We kampen nog steeds met te weinig buffercapaciteit en het grondwatergebruik voor industriële toepassingen is onvoldoende gedaald. Een overkoepelende aanpak met een snelle, efficiënte coördinatie drong zich op. In 2022 heeft een expertenpanel het adviesrapport ‘Weerbaar Waterland’ opgemaakt, een tienpuntenplan voor waterzekerheid in Vlaanderen”. In juni 2024 werden vier stroomgebieden geselecteerd waar de adviezen van het expertenpanel zullen worden geïmplementeerd: rond de Herk en Mombeek in Limburg, de Gete in Vlaams-Brabant, de bovenloop van de IJzer en Zuid- en Midden-West-Vlaanderen. “Doel is om sponslandschappen te creëren met betrokkenheid van bewoners, landbouwers, landschapsbouwers en industrie. In een latere fase wil men deze voorbeeldaanpak onder wetenschappelijke begeleiding uitrollen naar andere gebieden in Vlaanderen”, vult Sandra aan.
Maximaal circulair watergebruik
“Duurzaam waterbeheer is niet van dag één 100% efficiënt en ingeburgerd. We moeten beseffen dat compromissen gesloten worden om het grotere verhaal richting een Weerbaar Waterland te kunnen realiseren. Elk project heeft uiteindelijk een zekere maatschappelijke impact.”
De beperkte ruimte noopt soms tot moeilijke keuzes, zoals het zoeken naar een gezond evenwicht tussen onteigenen en steden vrijwaren van wateroverlast. Om nog maar te zwijgen over het aanzienlijke kostenplaatje dat aan het waterbeheer vasthangt. Maar op termijn maken investeringskosten plaats voor baten en ontstaat maximaal circulair watergebruik.
Anthony Sandra, portfolio manager KBC Asset Management
Tiense Suiker bijvoorbeeld bewijst dat onteigenen niet altijd nodig is en dat met de juiste investeringen héél wat kan verwezenlijkt worden op vlak van waterbeheer en openstelling van ruimte. Vorig jaar nam het bedrijf een nieuwe diffusietoren in gebruik om suiker vrij te maken uit bietenpulp. Deze installatie zorgt niet alleen voor 25% energie- en 150.000 m³ waterbesparing per jaar, maar ook voor een economische besparing dankzij het nieuwe productieproces. Met het project ‘De Tiense Watervelden’ gaat de groep nog een stap verder. Suikerbieten bestaan voor 75% uit water, wat resulteert in een jaarlijkse waterproductie van één miljard liter. Tiense Suiker zal, samen met de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), investeren in een extra zuivering waardoor het water ook bruikbaar wordt voor irrigatie, recreatie en drinkwaterproductie. De Watergroep zou het naastgelegen voormalig militair domein gebruiken om een waterbekken van 600 miljoen liter water aan te leggen zodat het gebruikt kan worden in tijden van droogte, maar ook voor watersportrecreatie en natuurbeleving. Daardoor hoeft het water niet meer via de Grote Gete afgevoerd te worden afgevoerd, maar kan het hergebruikt worden.
Aardappelverwerker Agristo nam in 2018, samen met De Watergroep, een gelijkaardig initiatief in hun vestiging in Wielsbeke. Dankzij een investering in zuiveringscapaciteit kan Leiewater in plaats van grond- en drinkwater in het productieproces gebruikt worden. Na gebruik wordt het water opnieuw gezuiverd en ofwel afgevoerd naar de Leie ofwel opnieuw als proceswater gebruikt. Zo bespaarde Agristo jaarlijks al het equivalent van 650 olympische zwembaden.
Veel beekjes maken één groot water
Ook de landbouw en de overheid passen innovatie toe om het waterverbruik aan te pakken.
In Roeselare is er een proefproject opgestart dat zich richt op het kweken van natte teelten. Door het verbreden van waterlopen en het wegnemen van betonnen kokers, ontstaat ruimte voor oeverplanten die geoogst kunnen worden voor meerdere doeleinden. Zo is de lisdodde relevant als ruwvoer, stalstrooisel, bouw- en isolatiemateriaal en dakbedekking. Watermunt als smaakmaker. Of waterkers als afwerking van een zomers slaatje. De mogelijkheden zijn legio, waardoor de landbouwer zijn landbouwareaal zou kunnen diversifiëren.
Met artificiële intelligentie kunnen landbouwers hun irrigatie afstemmen op de weersvoorspellingen en de staat van de planten, wat een aanzienlijke besparing op tijd en kosten betekent.
Glastuinbouwers investeren tegenwoordig niet alleen in buffercapaciteit om het water van hun serres op te vangen, maar ook om dat van buurtbewoners op te vangen en zo omliggende landbouwers te helpen in tijden van droogte.
Infrastructuurwerken beschermen kusten en rivieren dan weer tegen de verhoging van de zeespiegel of hebben aandacht voor de waterhuishouding in het binnenland. Momenteel is de bouw van een gecombineerde pomp-en waterkrachtcentrale op het Albertkanaal in Genk volop aan de gang. Deze centrale zal in periodes met voldoende water energie opwekken voor het aansturen van de sluizen en voor het bedienen van ongeveer 1500 gezinnen. Bij lange droogte zal de centrale water terugpompen bij het versassen van schepen, zodat de scheepvaart niet in het gedrang komt. Deze centrale zal samen met vijf andere in Wijnegem, Olen, Ham, Hasselt en Diepenbeek het kanaal weerbaarder maken tegen de grillen van de Maas, die het Albertkanaal voedt.
Meesurfen op de golf van het blauwe goud
De toenemende watervraag staat volledig haaks op het afnemende aanbod en het huidige watertekort in verschillende regio’s wereldwijd. Dat maakt van water een groeiende markt. Het neemt een steeds prominentere plaats in op de economische en politieke agenda.
Beleggers hebben best aandacht voor het water thema. Met steeds meer lopende projecten en innovatieve technieken kan onze waterhuishouding snel evolueren. Voor beleggers die hiervan willen profiteren, zijn er meerdere mogelijkheden.
Anthony Sandra, portfolio manager KBC Asset Management
De innovatieve aanpak van waterbeheer biedt kansen voor beleggers die de transitie naar schoon water mee willen ondersteunen. Beleggers hebben daarbij best aandacht voor bedrijven die watergerelateerde oplossingen bieden, zoals: advieskantoren, industriële en constructiebedrijven die bijdragen aan efficiënter waterbeheer in productieprocessen, waterzuivering en controle van waterinfrastuctuur en stormwaterbeheer, en bedrijven die inspelen op waterbesparende irrigatietechnieken voor de landbouw.
“Beleggers die van de groeiende watermarkt willen profiteren, kijken dus best voldoende breed. Een goede analyse van kansen en bedreigingen blijft belangrijk. Niet alles schittert wat blauw goud is”, besluit Sandra.
Hebt u hierover vragen?
Contacteer uw private banker of wealth manager.