Nalaten aan een minderjarige

Overweegt u om bij uw overlijden iets na te laten aan een minderjarige? Besef dan dat een planning met minderjarigen specifieke gevolgen heeft. Vaak ongewenste gevolgen. Daarom vermijdt u soms zelfs het best dat minderjarigen van u erven tot ze 18 zijn. Door bijvoorbeeld een keuzebeding in uw huwelijkscontract te voorzien of een testament op te stellen. Hieronder geven we u een aantal aandachtspunten mee.

Wie vertegenwoordigt de minderjarige?

Een minderjarige is onbekwaam om zelf juridische handelingen te stellen. Wil een minderjarige bijvoorbeeld een woning aan- of verkopen, beleggen, rekeningen openen, een nalatenschap aanvaarden of verwerpen? Dan is de tussenkomst van een wettelijk vertegenwoordiger vereist. In sommige gevallen ook de voorafgaande bijzondere machtiging van de vrederechter (zoals bijvoorbeeld om vastgoed te verkopen).

In principe treden beide ouders of de langstlevende van hen op als wettelijk vertegenwoordiger. Als geen van beide ouders het ouderlijk gezag kan uitoefenen, stelt de rechtbank een voogd aan om de minderjarige te vertegenwoordigen.

Hoe verloopt de aanvaarding van een nalatenschap?

Wie erft, heeft 3 keuzes:

  • zuiver aanvaarden
  • verwerpen
  • aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving

Hebt u een minderjarige erfgenaam, dan kiest zijn wettelijke vertegenwoordiger. Maar die kan dat niet op eigen houtje. Hij moet hiervoor eerst een bijzondere machtiging krijgen van de vrederechter.

Uitzondering op deze regel zijn de uitkering van een verzekeringspolis en de uitwerking van een derdenbeding. Hiervoor is een toelating van de vrederechter niet nodig.

Onbeschikbaarheid van de erfenis tijdens de minderjarigheid

De minderjarige erft roerend vermogen

Erft een minderjarige geld en/of effecten uit uw nalatenschap? Dan moeten deze op een geblokkeerde rekening op naam van de minderjarige gezet worden. Deze rekening blijft geblokkeerd tot de minderjarige 18 jaar is. Krijgt een minderjarige een uitkering uit een beleggingsverzekering? Ook deze wordt geblokkeerd op een rekening op naam van de minderjarige.

De minderjarige erft onroerend vermogen

Erft een minderjarige vastgoed? Dan kan dit vastgoed niet verkocht worden zonder voorafgaandelijke machtiging van de vrederechter. Pas bij meerderjarigheid is het vastgoed vrij beschikbaar.

Gaat de vrederechter akkoord met de verkoop van het onroerend goed? Dan gebeurt de verkoop in de regel openbaar. Toch kan de rechter in bepaalde situaties toestemmen met een verkoop uit de hand. Het deel van de verkoopopbrengst dat toekomt aan uw minderjarige erfgenaam wordt op een geblokkeerde rekening op zijn of haar naam geplaatst.

Wie beheert het vermogen van de minderjarige?

De wettelijke vertegenwoordiger, meestal dus de ouder(s), beheert het roerend en onroerend vermogen van de minderjarige. Toch zijn zij hier niet volledig vrij in. Dikwijls zullen zij immers de machtiging van de vrederechter moeten vragen wanneer ze bijvoorbeeld over de gelden van de minderjarige willen beschikken of deze willen beleggen.

Hoe vermijdt u inmenging van uw ex-partner?

Ouderlijk vruchtgenot ontnemen

Nalaten minderjarige opa en kleinkind

Is uw relatie met de andere ouder van uw minderjarig kind beëindigd? Weet dan dat uw ex-partner, als overblijvende ouder, na uw overlijden in principe het ouderlijk vruchtgenot krijgt en alleen het beheer kan uitoefenen over de goederen die uw minderjarig kind erft.

Het ouderlijk vruchtgenot betekent dat ouders het recht hebben op de vruchten en inkomsten van het vermogen van de minderjarige. Bij vastgoed is dit het recht op de huurinkomsten en het gebruiksrecht (bijvoorbeeld het recht om er te wonen). Bij gelden en effecten gaat het om de interesten en dividenden. Wilt u dit vermijden? Dan kunt u uw ex-partner het ouderlijk vruchtgenot ontnemen in een testament. In dat geval komen de vruchten rechtstreeks toe aan de minderjarige.

U kunt uw ex-partner niet het beheer over de goederen van de minderjarige ontnemen. Iets nalaten aan een minderjarige op voorwaarde dat iemand anders dan de ouder het beheer van het vermogen waarneemt, kan dan ook niet. U zou wel in uw testament zelf iemand kunnen aanduiden die het (tijdelijk) vruchtgebruik van uw nalatenschap erft. Dit bijvoorbeeld zolang uw kind nog geen 18 is of een bepaalde leeftijd heeft bereikt.

Beleggingsverzekering met leeftijdsvoorwaarde

Een andere mogelijkheid om het beheer door uw ex-partner zoveel mogelijk te beperken, is een beleggingsverzekering met leeftijdsvoorwaarde. Overlijdt u, dan krijgt uw kind deze gelden pas in handen vanaf de door u gekozen leeftijd. Uw ex-partner heeft op die manier geen inspraak in het beheer van deze gelden tijdens de minderjarigheid. Een gelijkaardig resultaat bereikt u door een derdenbeding te koppelen aan uw portefeuille.

Maatschap

Ook een maatschap is een mogelijkheid. U bepaalt eerst dat u zelf statutair zaakvoerder bent, en voorziet ook al in uw opvolging. U kunt de zaakvoerder een veto of doorslaggevende stem geven voor belangrijke beslissingen. Weet wel dat ook in dit geval de regels van het ouderlijk gezag in principe blijven gelden.

Hou er rekening mee dat uw kinderen reservataire erfgenamen zijn

Dat betekent dat zij recht hebben op een minimaal erfdeel van uw nalatenschap, waaraan geen voorwaarden gekoppeld mogen zijn. Als door een van de hierboven beschreven technieken uw kinderen hun deel (nog) niet volledig krijgen, kunnen zij zich (of bij minderjarigheid uw ex-partner of de vrederechter in hun plaats) hiertegen verzetten.

Wilt u graag meer informatie hierover? Uw private banker of wealth manager helpt u graag verder.

Maak kennis met KBC Private Banking & Wealth
Inschrijven op onze nieuwsbrief

U mag dit nieuwsbericht niet beschouwen als een beleggingsaanbeveling of als advies.