In België kun je bij het starten van een onderneming kiezen voor een eenmanszaak of een vennootschap. Aan beide opties zijn enkele voor- en nadelen verbonden. Het is belangrijk om daarvan op de hoogte te zijn vooraleer je je bedrijf start, want uiteindelijk zet je een structuur op waarbinnen je meerdere jaren zult moeten werken.

Om de keuze tussen een eenmanszaak of een vennootschap te kunnen maken, weet je het best eerst wat een vennootschap precies is. De technische definitie luidt:

“Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel een of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen.”

Een hele boterham. Het komt erop neer dat een vennootschap een contract is waarbij verschillende partijen hun intentie verklaren om samen te werken met de bedoeling winst te maken. Binnen vennootschappen heb je een onderscheid tussen mét rechtsvorm en zonder rechtsvorm.

• Een voorbeeld van een vennootschap zonder rechtsvorm: een groepje vrienden speelt samen op de lotto. Daarbij worden alleen mondelinge afspraken gemaakt, maar technisch gezien is dit een “maatschap”. Met dergelijke vennootschapsvormen hoeven we ons hier niet bezig te houden. Ze leiden normaal gezien niet tot een onderneming, maar weet dat ze bestaan.
• De tweede vorm, vennootschappen mét rechtspersoonlijkheid, zijn dan wel weer belangrijk. Het zijn de gekende bvba’s en nv’s.

• Bij bepaalde vennootschapsvormen ben je maar beperkt persoonlijk aansprakelijk. Stel dat het fout zou lopen, dan hoef je niet zelf voor alle kosten en schulden op te draaien.
• Het fiscale statuut is voordeliger. Bij een eenmanszaak wordt je winst opgeteld bij je persoonlijke inkomsten. Als de zaken goed gaan, kan dat je vrij veel kosten aan belastingen. Bij een vennootschap geldt er een ander tarief, daarnaast kun je zorgen voor een optimale inkomstenmix om het belastbare deel beperkt te houden.
• Er staan duidelijke afspraken tussen de vennoten op papier in de vorm van statuten. Voor bepaalde vennootschapsvormen moeten die statuten geregistreerd worden bij een notaris en voor alle vennootschapsvormen moeten ze neergelegd worden bij de griffie van de rechtbank van koophandel.
• Omdat je in een vennootschap meestal met meerdere vennoten werkt, kun je ideeën beter toetsen en verfijnen dan wanneer je er telkens alleen voor staat. Ook financiële klappen kun je beter opvangen omdat je niet alleen bent.
• Met een vennootschap heb je een aantal extra verplichtingen, dat wel, maar ook meer vrijheden.

• Er is wettelijk meestal een minimumkapitaal vereist bij de oprichting van je vennootschap.
• Er zijn in het algemeen meer juridische en administratieve verplichtingen en dus ook meer kosten. Vooral bij de oprichting is het proces wat omslachtiger dan bij een eenmanszaak. Zo moet je statuten opstellen, ze neerleggen bij de griffie van de rechtbank van koophandel en meestal moet je ze ook registreren bij een notaris.
• De boekhouding van een vennootschap is een stuk complexer dan die van een eenmanszaak. Doe je het zelf, dan zal het je meer tijd kosten, heb je een boekhouder, dan zal het je meer geld kosten.
• Bij het nemen van bepaalde beslissingen moet je een vaste procedure volgen. Zo is er een jaarlijkse bestuursvergadering. Je kunt dus minder flexibel handelen dan met een eenmanszaak.

Ben je er nog niet helemaal uit? Ga dan eens praten met iemand die de materie door en door kent. De keuze voor een eenmanszaak of een vennootschap – en dan nog welke vennootschap – is niet zo simpel, maar het is wel een van de belangrijkste keuzes die je moet maken bij het starten van een bedrijf. Investeer er voldoende tijd in en ga op zoek naar de juiste en duidelijke informatie.

Je kunt bijvoorbeeld gaan praten met een UNIZO-startersadviseur, je boekhouder, een advocaat of gewoon met collega-ondernemers die het proces al doorworsteld hebben.

Laatst gepubliceerd op: 03-06-2019