De adviseurs Agro van KBC staan land- en tuinbouwers bij in de aanloop naar en tijdens sleutelmomenten op hun bedrijf. Zo’n sleutelmoment kan een groot project zijn, de verandering van de vennootschapsvorm, een generatiewissel … en ook de stopzetting van het bedrijf, zonder familiale opvolger. Adviseurs Agro bij KBC Geert Brys en Reinhilde Meyns vertellen hoe ze te werk gaan.
Uiteraard is niet elke boer die op pensioenleeftijd komt een stopper. Wie klopt er bij jullie aan?
Geert: “Als je naar de demografie van de landbouwers kijkt, is het logisch dat een groot aantal mensen denkt aan het bedrijf doorgeven of aan stoppen. Veel boeren zijn er op dit moment mee bezig en zitten met vragen. Ze weten in de meeste gevallen wel óf ze een overnemer hebben in de familie die het bedrijf in hoofdberoep wil uitoefenen. Maar als wij het over ‘stoppers’ hebben, zijn het mensen die dat niet hebben.”
Reinhilde: “Het is niet altijd duidelijk voor land- en tuinbouwers welke mogelijkheden ze hebben. Zeker nu de premies voor gepensioneerde landbouwers wegvallen, krijgen we meer vragen van mensen die eens op gesprek willen komen
Wij bieden onze expertise aan, maar het is de boer die de knoop doorhakt.
Het overzicht behouden
Welke vragen komen tijdens zo’n gesprek naar boven?
Reinhilde: “Die vragen zijn heel divers. Uiteraard is er het financiële luik: hoe moet ik dat allemaal regelen, wat heb ik nodig om comfortabel van te leven en waar kan ik tijdens mijn pensioen nog inkomsten uithalen. Daarnaast is er het statuut pensioen en de eventuele gevolgen voor meewerkende echtgenoten. Mag ik nog iets bijverdienen, hoe zit het met verzekeringen als ik ergens tewerk wordt gesteld, kan ik nog pacht krijgen… Het hele financiële plaatje: hoe ga ik rondkomen? We krijgen ook veel successievragen rond het opgebouwde patrimonium. Sommige mensen willen iets schenken.”
Geert: “Maar het is meer dan alleen het financiële aspect. Ook de woning is een belangrijk punt: kan ik hier nog blijven wonen, wat met de bestemming van mijn woning wanneer het bedrijf stopt … We krijgen ook veel vragen rond het vruchtgebruik van de woning versus naakte eigendom. Behalve de feitelijke kant, zit er ook een emotioneel stuk aan dit verhaal. Soms willen mensen in hun hart eigenlijk niet stoppen. Ze worstelen met wat ze willen doen, en wat ze nog kunnen doen. Wij fungeren als klankbord en proberen de verschillende invalshoeken samen te krijgen. Je moet veel stationnetjes aandoen. Bij de notaris ga je langs voor successie, bij een advocaat voor de pachtwetgeving … Wij brengen het allemaal samen en behouden zo het overzicht, zonder ons te verliezen in details.”
Reinhilde: “We voelen dat er echt wel nood is aan dat helikopterperspectief. Elke partij die bij zo’n overname betrokken is, bekijkt een apart fragment. Wij leggen de volledige puzzel. Niet alleen voor de stopper, maar ook voor de familie.
Is stoppen met een landbouwbedrijf vergelijkbaar met stoppen in een andere sector?
Geert: “Het is niet te vergelijken met andere sectoren. Boeren is veel meer dan een job een manier van leven, waar het hele gezin bij betrokken is. Zelfs al hebben de kinderen geen interesse om het bedrijf over te nemen, toch voelen ze zich er vaak diep mee verbonden. Tussen het rationele en emotionele ligt nog een heel breed spectrum aan mogelijkheden.”
Reinhilde: “Ook voor wie geen familiale opvolger heeft, zijn er meerdere keuzes. Sommige land- en tuinbouwers gaan proberen hun volledige bedrijf te verkopen, maar daar is uiteraard de vergunningsproblematiek een belangrijke factor. Sommige bedrijfsleiders kiezen ervoor om te investeren om hun vergunning te verlengen en een verkoopbaar geheel te hebben. Anderen zullen net alle activa liquideren. Ook geleidelijke afbouw of het stoppen van één tak is mogelijk. De kernvraag is: wat is het beste in mijn specifieke geval?”
Boeren is veel meer dan een job een manier van leven, waar het volledige gezin bij betrokken is.
Geen uitstel
Wat zijn de valkuilen?
Reinhilde: “Ik hoop dat de mensen het vastpakken want nog te vaak merken we uitstelgedrag. Dat is menselijk, mensen zeggen ‘we zullen wel zien’. Maar plots kan het dan niet meer, je staat met je rug tegen de muur. Als je op voorhand plant welke je beslissing je zal moeten nemen, zal het veel vlotter lopen. Erover praten kan ook opluchten.”
Geert: “Het is makkelijk om de emotionele component aan de kant te schuiven en af te wachten, maar daar los je niks mee op. Wij geven mensen altijd de raad om zo veel mogelijk te regelen bij leven. Het is gemakkelijk om niets te doen, maar na overlijden kan het financiële luik voor wrijving zorgen bij de achterblijvende familie. De kans op familiaal geluk is veel groter als je al eerder knopen doorhakt.”
Reinhilde: “Het is ook wel een typische eigenschap van een doorsnee landbouwer: we zullen de problemen oplossen als ze zich stellen. Boeren werken gewoon door. Maar wacht je tot het bijna te laat is, moet je mogelijk beslissingen nemen die niet 100 procent oké zijn. Ik hoop dat mensen dat in het achterhoofd houden en zich inschrijven voor de infosessies die we dit najaar organiseren. Daar krijgen ze algemene informatie en dan kunnen ze met ons contact opnemen om hun specifieke situatie te bekijken. We bieden onze expertise aan, maar gaan niks voor hen beslissen. Het is nog altijd de boer die de knoop doorhakt.”
bron: Boerenbond
Meer info?
