Kopen op plan: wat moet je weten?

Een woning kopen nog voordat de eerste steen gelegd werd – een riskante sprong in het duister of een interessante keuze? We vertellen je alles wat je moet weten als je een nieuwbouwwoning koopt op plan, ook wel een sleutel-op-de-deurwoning genoemd.

Wanneer je koopt op plan, kies je ervoor om een woning die nog gebouwd moet worden te kopen op basis van de plannen van een projectontwikkelaar. Vaak kun je een modelwoning bezoeken of een beeld krijgen van je toekomstige woonst dankzij 3D-visualisaties of renders. De projectontwikkelaar staat in voor het hele bouwtraject, van ontwerp tot afwerking. 

Hét voordeel aan kopen op plan is dan ook dat de projectontwikkelaar het volledige project in handen neemt. Dat bespaart je heel wat uren aan telefoontjes naar architecten en aannemers en je hoeft je hoofd niet te breken over de meest voordelige offerte. Bovendien is het niet nodig om je weekends op te offeren om een oogje in het zeil te houden – of nog tijdsintensiever – zelf de handen uit de mouwen te steken op de bouwwerf. 

Bij kopen op plan nemen de projectleiders de coördinatie en het contact met de architect, de onderaannemer(s) en leveranciers voor hun rekening, waardoor jij met al je vragen terechtkunt bij één persoon.

Hoewel je je toekomstige woning nog niet in het echt kunt ervaren, brengt kopen op plan op andere manieren zekerheid met zich mee. Zo wordt de prijs voor alle uit te voeren diensten op voorhand vastgelegd in een lastenboek, en kom je normaal gezien niet voor budgettaire verrassingen te staan. Kijk het lastenboek altijd goed na, en zorg ervoor dat het zo gedetailleerd mogelijk wordt opgesteld. 

Ook de timing van het project en het moment van oplevering wordt op voorhand besproken. Een projectontwikkelaar kan vaak snel schakelen door een geroutineerde werking die steunt op eigen medewerkers en vertrouwde onderaannemers, waardoor de bouwtijd meestal een stuk korter is dan wanneer je zelf aan het regelen slaat. 

Een nadeel aan kopen op plan is dat het dubbele kosten met zich kan meebrengen als je al een woning huurt of afbetaalt – je nieuwbouwwoning op plan betaal je namelijk af in schijven van zodra de werken starten. Ook hou je best rekening met de kans op weerverlet: door een strenge winter of aanhoudende regen kan de bouw van je woning vertraging oplopen. 

Hoewel je minder keuzevrijheid hebt dan wanneer je je woning zelf bouwt, kun je vaak nog eigen keuzes maken over het ontwerp van je sleutel-op-de-deurwoning. Dat de woning nog gebouwd moet worden, zorgt ervoor dat je mee de afwerking, en soms ook de indeling van de woning kunt bepalen.

Vaak maakt een woning op plan deel uit van een project op grotere schaal, met meerdere woningen of appartementen die door dezelfde ontwikkelaar gebouwd worden. In veel gevallen zijn er verschillende types woningen beschikbaar, en kun je bijvoorbeeld kiezen hoeveel slaapkamers je wilt en of je al dan niet voor een tuin gaat.

De meeste van je keuzes gaan over de afwerking van de woning. Je kiest binnen het voorafbepaalde budget bijvoorbeeld zelf je keuken, badkamer en vloeren bij de leveranciers waarmee je bouwfirma samenwerkt. 

Hoe later je instapt in het project, hoe minder vrijheid je hebt om zelf keuzes te maken over het ontwerp van je woning. En wanneer je kiest voor een woning op een nieuwbouwverkaveling, moet de buitenkant van de woning vaak ook binnen een bepaalde stijl passen.

Vind je droomwoning bij onze partner Immoscoop en check eenvoudig hoeveel je kunt lenen.

Interesse in een woning op plan? We zetten de belangrijkste aandachtspunten voor je op een rij. 

• Bepaal je budget en prioriteiten
  Wanneer je met een eigen architect en aannemer werkt, kom je vaak goedkoper uit dan wanneer je koopt op plan. Je moet dan wel zelf de werken coördineren, en je hebt minder zekerheid over de timing en het totaalbudget. 
• Doe voldoende onderzoek naar de projectontwikkelaar
  De ene bouwfirma is de andere niet. Zorg er dus voor dat je goed op de hoogte bent van het aanbod en de voorwaarden van de projectontwikkelaar waarmee je in zee gaat. Hoeveel en welke keuzes je kunt maken, verschilt van bedrijf tot bedrijf. Sommige ontwikkelaars laten bijvoorbeeld toe om met een eigen architect te werken, maar dat is zeker niet overal mogelijk.
• Maak goede afspraken over het lastenboek
  Ben je tevreden met de standaardvoorzieningen voor technieken? En heb je bepaalde verwachtingen over de afwerking en materialen? Kijk goed na wat inbegrepen is in de prijs, en voor welke aanpassingen je moet bijbetalen. Hoe meer je personaliseert, hoe hoger de prijs van je woning. 
• Denk na over je nood aan keuzevrijheid
  Veel projectontwikkelaars werken samen met vaste leveranciers, waardoor de keuzes die je kunt maken over de afwerking van je woning niet eindeloos zijn. Het voordeel daarvan is dat je meestal profiteert van lagere materiaalprijzen. 

Wanneer je koopt op plan ben je juridisch beschermd door de wet Breyne. Om onder de wet Breyne te vallen, moet je woning gebouwd woorden door één enkele bouwontwikkelaar. Dit zijn de belangrijkste gevolgen van de wet Breyne:

• Het voorschot dat je betaalt bij de aankoop van je woning op plan mag niet hoger zijn dan 5% van de aankoopprijs van de woning.
• Je betaalt enkel voor werken die al zijn uitgevoerd. Daardoor verloopt de afbetaling van je woning op plan altijd in schijven. De verdeling van de schijven moet duidelijk worden vermeld in de akte.
• De bouwontwikkelaar neemt verplicht elementen als de totale prijs, de wijze van betaling en de uitvoeringstermijn op in het contract.
• Als koper krijg je dankzij de wet Breyne een voltooiingsgarantie. Dat houdt in dat je recht hebt op een afgewerkte woning, zelfs als het bouwbedrijf failliet gaat.
• De oplevering van je afgewerkte woning gebeurt in twee stappen: de voorlopige en de definitieve oplevering. De voorlopige oplevering is het moment waarop je de sleutel krijgt en kan intrekken in je nieuwe woonst. Je hebt vanaf dan een jaar de tijd om alle zichtbare en verborgen gebreken door te geven aan de ontwikkelaar, tot aan de definitieve oplevering, dus. 
• Ook na de definitieve oplevering blijft de projectontwikkelaar aansprakelijk voor ernstige gebreken. Je kunt tot 10 jaar na de oplevering de firma in gebreke stellen voor fouten die de stabiliteit van de woning in gevaar brengen.

Wonen, werken, leven: het brengt allemaal uitdagingen met zich mee. Bij KBC houden we je graag op de hoogte van wat er leeft op het vlak van huisvesting, energie, duurzaamheid en mobiliteit. Lees bijvoorbeeld onze makelaarstips voor wanneer je je woning verkoopt of kom te weten waarop je moet letten als je voor het eerst een woning koopt.