Familiebedrijven: is uw vennootschap future proof?

De vraag of uw vennootschap future proof is, is een vraag die vele ladingen dekt. In dit artikel beperken we ons tot een aantal specifieke aandachtspunten.

Vennootschappen moeten tegen 1 januari 2024 hun statuten aanpassen aan het nieuwe wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV). Dat is een uitgelezen moment om even na te denken of de spelregels van uw vennootschap nog aansluiten bij uw wensen en noden.

Rechtsvorm

Denk in de eerste plaats na of uw vennootschap wel de juiste rechtsvorm heeft. Zo kan een BV interessanter zijn dan een NV als vastgoedvennootschap, omdat onttrekking van het vastgoed op het vlak van registratierechten goedkoper kan zijn. Ook als u de overdraagbaarheidsmogelijkheden van de aandelen tot een minimum wil beperken, kan een BV aangewezen zijn. Het grootste nadeel van een BV is de dubbele uitkeringstest. Zo moet u bijvoorbeeld alvorens een dividend uit te keren naast de klassieke netto-actieftest ook een liquiditeitstest uitvoeren.

Bestuurdersstructuur

Denk daarnaast na over de bestuurdersstructuur. Is het bijvoorbeeld wenselijk dit bestuursmandaat statutair te verankeren zodat u met het oog op een latere schenking meer bescherming geniet als bestuurder? Het kan in bepaalde situaties nuttig zijn een opvolger aan te duiden in de statuten. Het WVV heeft de mogelijkheid geopend om te werken met een verschillend stemrecht en winstrecht per aandeel of categorie van aandelen. Hoewel dit op het eerste gezicht interessant lijkt, springt u hier volgens ons toch best voorzichtig mee om, vooral op het fiscale vlak. Er bestaat immers nog veel onzekerheid omtrent bepaalde fiscale gevolgen.

Nogal wat vennootschappen hebben in het verleden vaak gewerkt volgens het principe “zaaien naar de zak”. De investeringen werden gedaan daar waar de cash flow werd gegenereerd. Dat kan ervoor zorgen dat de vennootschap een allegaartje geworden is van verschillende zaken: bedrijfsgerelateerd onroerend goed, investeringsvastgoed en mogelijk zelfs verschillende activiteiten.

Vastgoed binnen de vennootschap

Ook hier kan het nuttig zijn even na te denken of deze structuur wel goed zit. Dat zal van verschillende factoren afhangen. Zo kan het om waarborgtechnische redenen noodzakelijk zijn om het vastgoed binnen de vennootschap te houden. Als er onvoldoende tastbare waarborgen kunnen worden genomen, zou het verkrijgen van een krediet moeilijker kunnen worden. In dat geval wordt het vastgoed in principe best binnen de vennootschap gehouden.

Vastgoed in een andere vennootschap

Mocht dit niet het geval zijn, kan het wenselijk zijn om het onroerend goed onder te brengen in een andere vennootschap. Daardoor wordt het onroerend vermogen aan het ondernemingsrisico onttrokken, zodat het vastgoed bij een eventueel faillissement toch wordt gevrijwaard. Daarnaast is het meestal gemakkelijker om een vennootschap te verkopen als dit zonder het onroerend goed kan. Dit leidt vaak tot een prijsmaximalisatie van beide componenten. Een potentiële overnemer kan de overname financieel gemakkelijker rond krijgen. Veel potentiële overnemers zijn niet geïnteresseerd in vastgoed. Als er verschillende activiteiten in dezelfde vennootschap zitten, kan het om dezelfde reden wenselijk zijn deze onder te brengen in verschillende vennootschappen.

Splitsing

Een gehele of partiële splitsing kan daarvoor nuttig zijn. Een dergelijke splitsing verloopt meestal belastingneutraal. Als een van de voornaamste motieven echter belastingontduiking of -ontwijking is, dan is dit niet het geval. Het is essentieel dat dit grondig wordt bekeken voor tot actie over te gaan. U vindt meer informatie in Familiebedrijven: is uw vennootschap overnamerijp?

Het is essentieel dat u hierover op tijd nadenkt. Een gehele of partiële splitsing kort voor een verkoop is immers fiscaal niet zonder risico. De rulingcommissie neemt snel aan dat een dergelijke splitsing fiscaal geïnspireerd is en dat deze enkel gedaan werd om een belaste asset deal (van bijvoorbeeld het handelsfonds of - nog erger - het onroerend goed) om te vormen naar een belastingvrij share deal. Vandaar dat het noodzakelijk is dat u steeds oog hebt voor mogelijke toekomstige scenario’s.

Fusie

Het omgekeerde kan uiteraard ook waar zijn. Als bepaalde complementaire activiteiten zich in verschillende vennootschappen bevinden, kan het vanuit synergieoogmerk nuttig zijn deze samen te voegen. Dan kan een fusie een nuttige piste zijn. Daar gelden dezelfde fiscale aandachtspunten als bij een gehele of partiële splitsing.

Is uw vennootschapsstructuur georganiseerd is in een holdingstructuur, waarbij de voornaamste activiteit van de holdingvennootschap bestaat in het aanhouden van participaties in andere vennootschappen? Neem dan uw holding ook even onder de loep.

Het effectief activeren van dit vehikel heeft mogelijk veel voordelen. Als de holding voldoende actief is, kan de holding onder bepaalde omstandigheden gekwalificeerd worden als een familiale vennootschap. Dat houdt in dat er onder strikte voorwaarden een gunstregime geldt in geval van schenking of overerving van deze vennootschap. U vindt meer informatie in Familiebedrijven: het schenken van de aandelen van uw familiebedrijf.

Ook bij de verkoop van de holding kan dat een voordeel zijn. Als u een passieve holding verkoopt, wiens enige activiteit bestaat in het aanhouden van andere vennootschappen, zou de fiscus de meerwaarde die ontstaat als abnormaal kunnen beschouwen. In dat geval zal de meerwaarde niet belastingvrij zijn, maar zal hiervoor een belasting van 33% (+ aanvullende gemeentebelasting) verschuldigd zijn. Men zou de stelling kunnen innemen dat de overnemer enkel geïnteresseerd is in de onderliggende vennootschappen en dat de verkoop van de holding dus puur fiscaal geïnspireerd is. Bij een verkoop door de holdingvennootschap van de participaties zou de vennootschap immers de meerwaarde realiseren. Om deze middelen vervolgens privé te halen zou er dus extra belasting verschuldigd zijn (bv. roerende voorheffing).

Ook voor de btw-aftrek op bepaalde kosten kan het activeren van de holdingvennootschap nuttig zijn.

De noodzakelijke aanpassing van uw statuten aan het WVV is een uitgelezen moment om de spelregels binnen uw vennootschap aan te passen aan uw evoluerende wensen en noden.

Daarnaast is het essentieel dat u tijdig anticipeert op mogelijke toekomstige sleutelmomenten zoals een overdracht aan de volgende generatie of aan derden. Last minute herstructureringen kunnen u immers fiscaal zuur opbreken.