Get inspired: Vandersanden
'Groene' gevelstenen dankzij carbonatatie
Op 18 september jongstleden werd de nieuwe Pirrouet®-fabriek van baksteenfabrikant Vandersanden geopend. De CO2-negatieve Pirrouet-gevelstenen werden in oktober 2023 gelanceerd en “met de opening van deze nieuwe fabriek kunnen we ze nu op grote schaal produceren”, zegt CEO Johan Deburchgrave van Vandersanden. “Dit is niet zomaar een proefproject, maar een essentiële en volgende serieuze stap in de richting van duurzame productie en CO2-reductie.”
CEO Johan Deburchgrave maakt zich sterk daarmee wereldwijd de eerste CO2-negatieve gevelsteen voor de bouw te kunnen aanbieden. De groene elektriciteit die de fabriek aandrijft, wordt grotendeels opgewekt door eigen zonnepanelen en een windmolen. De warmte die nodig is bij het drogen, is restwarmte uit de baksteenovens vlakbij. De nodige CO2 haalt de baksteenfabrikant uit overschotten van de Antwerpse en de Gentse haven.
Pirrouet® CO2-negatieve bakstenen nemen in het productieproces CO2 op in plaats dat het wordt uitgestoten. Ze zijn gemaakt van circa 80% restproducten uit de staalindustrie waar door middel van een carbonatatietechnologie CO2 permanent in de stenen wordt opgeslagen. Dat carbonatatieproces gaat bovendien nog even door na het productieproces. Netto is de CO2-opslag van deze stenen hoger dan de uitstoot. Vandersanden ontwikkelt momenteel een circulair droogstapelsysteem met deze Pirrouet®-gevelstenen waardoor aan het eind van de levensduur van een gebouw de gevelstenen kunnen worden hergebruikt. Een mooi voorbeeld van circulariteit is ook het feit dat er tot 80% gebruik wordt gemaakt van secundaire grondstoffen. Een kleinere afvalberg geeft naast circulariteit ook een nieuwe kijk op grondstoffenbeleid en de vervuiling door afvalstromen.
De carbonatatietechnologie werd ontwikkeld door VITO en Orbix. Met deze nieuwe technologie kan een scala aan producten worden ontwikkeld met dezelfde technische eigenschappen als conventionele (bouw)producten maar met een veel lagere belasting van het milieu.
Carbonatatie
Orbix, een bedrijf dat het afval van staalfabrieken verwerkt, ontdekte al in de jaren '90 dat een fractie van dat restafval in een reactie met CO2 omgevormd werd tot een zeer hard materiaal, dat in de bouw kan gebruikt worden. Vandersanden ontwikkelde het procédé, carbonatatie, om van die grondstof gevelstenen te maken.
De gevelstenen worden niet langer gebakken in energieverslindende baksteenovens maar door carbonatatie gevormd. Maar wat is dit nu precies? Carbonatatie is het natuurlijke proces waarbij Ca-houdende materialen reageren met koolstofdioxide (CO2) en transformeren in calciumcarbonaat (CaCo3). CaCO3 komt wereldwijd voor in de ondergrond en vormt een belangrijke bron van natuurlijke CO2-opslag. Het fijne restproduct afkomstig van de staalindustrie wordt omgezet in hoogwaardige bouwmaterialen door toevoeging van CO2. De gevormde carbonaten zorgen voor een harde kalksteenachtige binding van het geheel.
VITO als partner
De technologie achter de Pirrouet® bakstenen werd mede mogelijk gemaakt door VITO. Dit is een Vlaamse onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling met als doel de transitie naar een duurzamere wereld te versnellen. VITO werkt daarvoor wereldwijd aan projecten die een impact hebben op het streven naar een maatschappij waarin duurzaamheid de norm is. Ze innoveren met technologische oplossingen en delen actief hun kennis met bedrijven en overheden.
Om hun impact te maximaliseren werkt VITO vanuit drie impactdomeinen: duurzame grondstoffeneconomie, klimaatadaptatie en -mitigatie en duurzame leefomgeving. VITO beschikt over een uitgebreid labo om beton en andere bouwmaterialen te testen, in-house bij VITO ontworpen en samengesteld. Bouwmaterialen kunnen zo op alle mogelijke vlakken bestudeerd worden.
Van technologie naar industrie
Vandersanden, een bedrijf dat volgend jaar honderd jaar bestaat, is de grootste familiale steenbakker in Europa. Het bedrijf telt op tien productiesites ruim 850 werknemers in België, Nederland, Frankijk, Duitsland en Groot-Brittannië. Op jaarbasis kunnen er meer dan 550 miljoen stenen geproduceerd worden. De CO2-negatieve gevelsteen past in de strategie ‘Together to Zero’, die moet leiden naar CO2-neutraliteit in 2050.
Per ton Pirrouet®-stenen wordt 60 kg CO₂ opgenomen. Voorlopig is de productie beperkt. De 20 miljoen stenen maken slechts 4 procent uit van de ongeveer 550 miljoen gevel- en straatstenen die Vandersanden jaarlijks produceert. De bedoeling is wel om de productie snel te verdubbelen als blijkt dat de Pirrouet® CO₂ negatieve gevelsteen, met zijn unieke esthetische uiterlijk, aanslaat bij de klanten.
De stenen zijn intussen al geleverd aan drie projecten: aan het innovatiecentrum Living Tomorrow in Vilvoorde, aan een project voor zestig woningen in het Nederlandse Almere en aan de nieuwe Colruyt-winkel in Temse.
Meer weten over circulair ondernemen?
Disclaimer:
Tenzij uitdrukkelijk anders bepaald, heeft alle informatie die u hier raadpleegt of verkrijgt een vrijblijvende en zuiver informatieve waarde. Ze wordt naar best vermogen en op regelmatige tijdstippen bijgewerkt. KBC Bank NV geeft echter geen garanties wat betreft de actualiteit, accuraatheid, correctheid, volledigheid of geschiktheid voor een bepaald doel van deze informatie. De hier verstrekte informatie vormt geen advies of verkoopaanbod van producten of diensten en is niet bestemd voor commercieel gebruik. U blijft zelf volledig aansprakelijk voor de gevolgen van het gebruik dat u van deze informatie maakt. De intellectuele eigendomsrechten op de informatie, publicaties en gegevens die hier verstrekt worden, komen toe aan KBC Bank NV of aan derden en u moet zich onthouden van elke inbreuk hierop. Behoudens de uitdrukkelijk voorafgaande en schriftelijke toestemming van KBC Bank NV is elke overdracht, verkoop, verspreiding of reproductie van deze informatie verboden.