Een overname is een proces waarbij u best niet over één nacht ijs gaat. Het is een kwestie om de juiste mix te vinden tussen de behoeften die u als ouder nog heeft en de kansen die u de jongere generatie wil bieden. Een goede waardering is hierbij cruciaal.
Uw appel voor de dorst
U heeft vele jaren met hart en ziel uw bedrijf opgebouwd. Als het ogenblik is aangebroken om los te laten, kampt u met de vraag, hoe u het gevormde bedrijfsvermogen op een optimale manier kan realiseren zonder zich zorgen te maken over de eigen toekomst of die van de overnemers. Alles start bij een correcte waardering. Het is logisch dat de waarde voor de overlater, niet altijd strookt met de waarde voor de overnemer. Koper en verkoper vinden elkaar meestal ergens halfweg, een Belgische compromis, ons allen gekend.
Samen aan de slag
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, is voor een eerste waardebepaling niet onmiddellijk een externe schatter nodig. Degene die de waarde van het bedrijf het best kent, bent u meestal zelf. Voor een familiale overname trekt u gewoon samen met uw opvolger een namiddag uit voor het waarderen van de bedrijfsbekleding. Een derde-overnemer zal altijd een eigen schatting vragen. Een roerende inventaris bevat verschillende onderdelen :
- De veestapel, waarbij ofwel alle dieren individueel beoordeeld worden ofwel met gemiddelden gewerkt wordt. Onthoud hierbij dat elk bedrijf een mix bevat van jonge en oude dieren en dat ondanks topgenetica er ook dieren van mindere kwaliteit zijn.
- Machines en materieel, worden gewaardeerd aan restwaarde, ongeacht het feit dat ze vaak volledig afgeschreven zijn. De huidige verkoopprijs op tweedehands.be is geen referentie. Voor de grotere stukken, zoals tractoren is de eenvoudige vraag aan uw vertrouwde dealer, wat hij ervoor zou betalen, een goede richtlijn.
- Voorraden worden steeds gewaardeerd aan marktwaarde, ondanks het feit dat ze heel divers kunnen zijn, denk hierbij aan een opslag van kuilvoeders of een arsenaal fytosanitaire producten.
- Vruchten te velde, zijn seizoens- en teeltafhankelijk en worden gewaardeerd naargelang hun groeistadium. Bij de start van het teeltplan zal de kostprijs benaderd worden, bij een gevorderde oogstrijpe teelt zal het de geraamde opbrengstprijs zijn.
- Productierechten zijn vandaag moeilijk in te schatten omdat de geplande hervormingen van het GLB nog niet concreet zijn.
- Navetten is de vergoeding voor de restbemesting en het restgehalte aan humus in de bodem en wordt uitgedrukt in een streekafhankelijke fix van ongeveer 200€ per hectare. Deze vergoeding mag niet verward worden met eindepachtvergoeding of prijzij of met eventuele andere drempelvergoedingen. Noteer dat bij een familiale overname de immateriële vaste activa zoals productie- en betalingsrechten, quota of prijzij in principe niet gewaardeerd worden, met een afspraak dat bij de vrijwillige stopzetting binnen de eerste 10 jaar na de overname, de ontvangen bedragen nog aan de ouders overlaters dienen toe te komen.
Agrarisch vastgoed
De waardebepaling voor onroerende bedrijfsactiva gebeurt bij voorkeur door een extern schatter, met een specialisatie in agrarisch vastgoed zoals bijvoorbeeld SBB. Agrarische experten zijn op de hoogte van alle randreglementering en landbouw-technische aspecten, waarmee rekening moet gehouden worden. Toekomstgerichtheid, vergunningen of ligging kunnen grote waardeverschillen veroorzaken. Een landbouwexploitantenwoning is bijvoorbeeld niet residentieel verkoopbaar, gezien ze onlosmakelijk verbonden is met het bedrijf.
Bedrijf gunnen
De waarde van een agrarisch bedrijf is iets heel anders dan de waarde van een gemiddeld ander bedrijf, daar zijn eigenlijk alle deskundigen het over eens. Volgens Erik Beukema, redacteur van het Nederlands vakblad Boerderij moet de opvolger het bedrijf door zijn broers en zussen ‘gegund’ worden in een sfeer van onderling begrip. Daarvoor is het nodig dat ouders en bedrijfsopvolger het overnameproces tot een gemeenschappelijk gebeuren maken waar alle kinderen nadrukkelijk bij betrokken worden.
Erfovereenkomst
Wanneer er meerdere kinderen zijn, zal het voor de ouders vaak de kwestie zijn elk van hen in gelijke mate te bevoordelen. Als een van de kinderen het bedrijf verder zet, wordt dit een veel moeilijkere oefening. Het nieuwe erfrecht kan hier een oplossing bieden door het vastleggen van de waardes in een familieovereenkomst. Daarin staan de intenties van ouders, opvolgers en andere kinderen rondom de bedrijfsoverdracht.
Interesse? Kom gerust even langs. We staan voor je klaar in elke fase: zowel bij de start, de groeifase als het overlaten van je zaak. Onze experts helpen je met de juiste oplossingen zodat je het maximum haalt uit je investeringen.
